Postanowienie WSD z dnia 28 czerwca 2014 r.
Z mocy art. 89 ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze, sądy dyscyplinarne rozstrzygają samodzielnie nasuwające się zagadnienia prawne i orzekają na mocy przekonania opartego na swobodnej ocenie całokształtu dowodów, uwzględniając okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego. Sądy dyscyplinarne wyposażone są także z mocy ustawy (art. 89 ust. 1) w atrybut niezawisłości w zakresie orzekania. Zasada swobodnej oceny dowodów oznacza wolność wewnętrznego przekonania organu procesowego w kwestii oceny dowodów i wyciągania z nich racjonalnych wniosków.
Zasada ta musi być uwzględniana przy ocenie przesłanek ewentualnej oceny orzekania przez sędziów adwokackich sądów dyscyplinarnych w kontekście ich odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zasadnym wydaje się sięgnięcie w tym zakresie do przepisów regulujących odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów sądów powszechnych. Ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych w art. 107 §1 przewiduje odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów (pominąwszy przewinienia służbowe i uchybienia godności, a zatem przesłanki nie znajdujące odniesienia do niniejszej sprawy) tylko za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa. Przy oznaczaniu zakresu funkcjonowania zasady niezawisłości sędziowskiej w związku z czynami polegającymi na rażącym naruszeniu przepisów prawa w trakcie realizowania przez sędziego funkcji orzeczniczych istotne jest to, jaki charakter ma konkretna norma prawna, której obrazy w stopniu oczywistym i rażącym dopuścił się obwiniony sędzia oraz na ile miała ona bezpośredni związek z orzekaniem. W szczególności istotne jest, czy w procesie orzekania prawidłowe zastosowanie normy realizowało się głównie w elementach ocennych, czy też stanowiło wykładnię i stosowanie przepisów.
Obraza przez sędziego prawa może być uznana za przewinienie dyscyplinarne tylko wtedy, gdy będzie wykazywać obie przewidziane w tym przepisie cechy jednocześnie, a zatem będzie zarazem oczywista i rażąca. Za oczywistą obrazę prawa uznaje się błąd łatwy do stwierdzenia, popełniony w toku postępowania sądowego w odniesieniu do określonego przepisu, mimo iż znaczenie tego przepisu nie powinno nasuwać wątpliwości nawet u osoby o przeciętnych kwalifikacjach prawniczych, jego zaś zastosowanie nie wymaga głębszej analizy. O tym natomiast, czy obraza przez sędziego prawa w toku postępowania jest rażąca, decydują jej - oceniane na tle konkretnych okoliczności - negatywne skutki, godzące w interesy uczestników postępowania lub innych podmiotów albo wymiaru sprawiedliwości (wyrok SN z 22 stycznia 2014 r., SNO 40/13, wyrok SN z dnia 15 listopada 2012 r., SNO 46/12, www.sn.pl). Brak jest argumentów, by w wypadku adwokatów - sędziów sądów dyscyplinarnych stosować bardziej surowe zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej niż w wypadku sędziów ?zawodowych?.
Zasada ta musi być uwzględniana przy ocenie przesłanek ewentualnej oceny orzekania przez sędziów adwokackich sądów dyscyplinarnych w kontekście ich odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zasadnym wydaje się sięgnięcie w tym zakresie do przepisów regulujących odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów sądów powszechnych. Ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych w art. 107 §1 przewiduje odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów (pominąwszy przewinienia służbowe i uchybienia godności, a zatem przesłanki nie znajdujące odniesienia do niniejszej sprawy) tylko za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa. Przy oznaczaniu zakresu funkcjonowania zasady niezawisłości sędziowskiej w związku z czynami polegającymi na rażącym naruszeniu przepisów prawa w trakcie realizowania przez sędziego funkcji orzeczniczych istotne jest to, jaki charakter ma konkretna norma prawna, której obrazy w stopniu oczywistym i rażącym dopuścił się obwiniony sędzia oraz na ile miała ona bezpośredni związek z orzekaniem. W szczególności istotne jest, czy w procesie orzekania prawidłowe zastosowanie normy realizowało się głównie w elementach ocennych, czy też stanowiło wykładnię i stosowanie przepisów.
Obraza przez sędziego prawa może być uznana za przewinienie dyscyplinarne tylko wtedy, gdy będzie wykazywać obie przewidziane w tym przepisie cechy jednocześnie, a zatem będzie zarazem oczywista i rażąca. Za oczywistą obrazę prawa uznaje się błąd łatwy do stwierdzenia, popełniony w toku postępowania sądowego w odniesieniu do określonego przepisu, mimo iż znaczenie tego przepisu nie powinno nasuwać wątpliwości nawet u osoby o przeciętnych kwalifikacjach prawniczych, jego zaś zastosowanie nie wymaga głębszej analizy. O tym natomiast, czy obraza przez sędziego prawa w toku postępowania jest rażąca, decydują jej - oceniane na tle konkretnych okoliczności - negatywne skutki, godzące w interesy uczestników postępowania lub innych podmiotów albo wymiaru sprawiedliwości (wyrok SN z 22 stycznia 2014 r., SNO 40/13, wyrok SN z dnia 15 listopada 2012 r., SNO 46/12, www.sn.pl). Brak jest argumentów, by w wypadku adwokatów - sędziów sądów dyscyplinarnych stosować bardziej surowe zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej niż w wypadku sędziów ?zawodowych?.
Sygnatura:
WSD 28/14