Postanowienie WSD z dnia 2 grudnia 2022 r.

Sygn. akt: WSD 12/19

POSTANOWIENIE

Dnia 2 grudnia 2022 r.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury

w składzie

Przewodniczący:  SWSD adw. Stefan Jacyno (spraw.)

 Członkowie:        SWSD adw. dr Tomasz Cyrol

                              SWSD adw. dr Wojciech Marchwicki

Protokolant: adw. Agnieszka Anna Kacperska

na posiedzeniu bez udziału stron

w sprawie adw. XY z wniosku obwinionego o zasądzenie kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym, SD 29/16

na podstawie art. 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze w zw. z art. 35 § 1 k.p.k.

postanawia:

stwierdzić swoją niewłaściwość i przekazać pismo adw. XY z dnia 19 maja 2021 r. Dziekanowi Okręgowej Izby Adwokackiej w Warszawie 

Uzasadnienie

14 września 2019 r. orzeczeniem sygn. akt: WSD 12/19 Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury w całości uchylił orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie z dnia 17 października 2018 r. sygn. akt SD  29/16 skazujące adw. XY za pięć przewinień dyscyplinarnych. Ponadto Sąd ten umorzył postępowanie oraz obciążył kosztami postępowania Izbę Adwokacką w Warszawie. Podstawą takiego rozstrzygnięcia było stwierdzenie przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny, że nastąpiło przedawnienie karalności wszystkich czynów opisanych we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Wobec uchylenia zaskarżonego orzeczenia w wyniku bezwzględnej przyczyny odwoławczej, Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie rozpoznawał merytorycznie odwołania obwinionego.

Pełnomocnik pokrzywdzonego wniósł kasację, którą postanowieniem z 27 stycznia 2021 r. Sąd Najwyższy  oddalił jako oczywiście bezzasadną. Ponadto orzeczeniem tym Sąd Najwyższy zwolnił pokrzywdzonego od kosztów postępowania kasacyjnego oraz zasądził od pokrzywdzonego Y na rzecz obwinionego adw. XY kwotę 1200 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

24 maja 2021 r. do Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie wpłynął wniosek adw. XY datowany na 19 maja 2021 r. Wniosek został zaadresowany do ?Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie za pośrednictwem Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie? i był następującej treści:

?W związku z uprawomocnieniem się orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury z dnia 14 września 2019 roku (sygnatura akt WSD 12/19) w moje sprawie, w związku z punktem pkt 2 niniejszego orzeczenia zasądzającym zwrot kosztów postępowania od Warszawskiej Izby w Warszawie, wnoszę o zwrot poniesionych kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10,455.00 zł (słownie: dziesięć tysiąc czterysta pięćdziesiąt pięć zł). W zał przesyłam faktury od pełnomocnika procesowego, wraz z dowodami dokonania przelewów.?

Prezes Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie nie przekazał tego wniosku do adresata, lecz skierował sprawę na posiedzenie w składzie trzech sędziów. Wniosek adw. XY potraktowano jako wniosek o zasądzenie kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym i 19 sierpnia 2021 zapadło postanowienie o przekazaniu tego wniosku Wyższemu Sądowi Dyscyplinarnemu Adwokatury. Jako podstawę prawną wskazano art. 626 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 95n ust. 1 pkt 1) ustawy Prawo o adwokaturze. W uzasadnieniu wskazano, że ustanowienie się adw. ZZ jako obrońcy obwinionego adw. XY nastąpiło w dniu 19 lutego 2019 roku, a zatem już na etapie postępowania odwoławczego.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny stwierdził, że wniosek nie został prawidłowo odczytany, być może dlatego, że z niewiadomych względów nadawca skierował go ?za pośrednictwem? sądu izbowego. Niemniej adw. XY domaga się od Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa adwokackiego w związku z punktem pkt 2 orzeczenia zasądzającym zwrot kosztów postępowania od Warszawskiej Izby w Warszawie. Nie wnosił więc o zasądzenie kosztów przez Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie, lecz żądał od organu Izby Adwokackiej w Warszawie wypłacenia konkretnej kwoty, która, jego zdaniem, jest mu należna z uwagi na brzmienie orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z 14 września 2019 r. sygn. akt WSD 12/19 o treści: ?2. Kosztami postępowania w sprawie obciąża Izbę Adwokacką w Warszawie.

Jest to więc roszczenie pieniężne skierowane do osoby prawnej ? Izby Adwokackiej w Warszawie, którą reprezentuje Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej i Dziekan jest jego adresatem. Kwestia ta leży poza kognicją sądu dyscyplinarnego.

Stwierdzić należy, że w sprawie tej sąd izbowy błędnie przystąpił do procedowania na podstawie art. 626 § 1 i § 2 kpk. Art. 95n pkt 1) Prawa o adwokaturze daje podstawę jedynie do odpowiedniego a nie bezpośredniego stosowania przepisów kpk.

Uregulowanie w zakresie orzekania o kosztach postępowania dyscyplinarnego w ustawie Prawo o adwokaturze jest całościowe. Przepisy kpk mogą być stosowane jedynie w ramach tego całościowego uregulowania ?odpowiednio? w zakresie procedowania (np. co do podstaw zaskarżania postanowienia o kosztach), ale nie w zakresie merytorycznego orzekania o kosztach (np. o zwrocie kosztów obrony, kosztów podróży i kosztów pełnomocnika pokrzywdzonych). Innymi słowy, dla określenia zakresu, w jakim należy ?odpowiednio? zastosować przepisy kpk należy mieć na uwadze kognicję adwokackiego sądu dyscyplinarnego. W zakresie kosztów kognicję tę określają przepisy art. 95l i 95ł ustawy Prawo o adwokaturze. Sprowadza się ona do orzeczenia o kosztach ryczałtowych, w razie skazania, na podstawie art. 95l ust.2 i wydanej na podstawie art. 58 pkt 5b oraz art. 95l ust.3 Prawa o adwokaturze uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej. Kwestię zasądzania, wysokości i egzekucji kosztów postępowania dyscyplinarnego uregulowane są w art. 95l i 95ł Prawa o adwokaturze. Zatem przepisy kpk mogą znaleźć zastosowanie jedynie w związku z procedowaniem dotyczącym kosztów ryczałtowych. Natomiast zgodnie z art. 95l ust.2 in fine ustawy Prawo o adwokaturze we wszystkich przypadkach innych niż skazanie obwinionego, koszty ponosi izba adwokacka, z tym że mają one ?charakter ryczałtowy? (por. art. 95l ust.1).

Sądy dyscyplinarne izb adwokackich nie są elementem systemu wymiaru sprawiedliwości (por. art. 175 Konstytucji), lecz są organami izb adwokackich (art. 39 pkt 3) ustawy Prawo o adwokaturze). Sądy dyscyplinarne mogą działać wyłącznie na podstawie przepisów regulujących ich działanie i mogą orzekać wyłącznie w sprawach zakreślonych dla nich przepisami prawa. Nie mogą zatem procedować w przedmiocie zwrotu kosztów obrony. Kompetencji sądu państwowego wynikających z Kodeksu postępowania karnego nie można automatycznie domyślnie przenosić na organy samorządowe, zwane sądami dyscyplinarnymi, orzekające w sprawach dyscyplinarnych.

Sądy powszechne wymierzają sprawiedliwość, orzekają w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej, są elementem władz państwowych. Ich działanie nie opiera się tylko o ustawę Kodeks postępowania karnego, ale i o ustawę o ustroju sądów powszechnych, ustawę o kosztach sądowych, wreszcie o ustawę budżetową, gdzie przeznacza się środki na funkcjonowanie, w tym także na wszelkie koszty związane z procedowaniem. Orzekając o zasądzeniu kosztów, sądy państwowe przyznają je albo od strony przeciwnej, albo ze środków Skarbu Państwa, mając w tym ustawową podstawę. Sądy dyscyplinarne nie mają uprawnień do dysponowania środkami samorządowymi i zasądzania jakichkolwiek należności od samorządu. Uprawnienie to musiałoby wynikać albo z ustawy, albo z aktów prawa samorządowego, a takich brak. Autonomia w dziedzinie  finansów jest jednym z atrybutów samorządności adwokatury. Zasady finansowe określone dla Skarbu Państwa nie mogą być automatycznie ?odpowiednio? stosowane w jakimkolwiek samorządzie, gdyż samorządy same decydują o swoich finansach a kwestie finansów izb adwokackich leżą poza zakresem kognicji sądów dyscyplinarnych. Analogia do rozwiązań przyjętych w Kodeksie postępowania karnego w zakresie orzekania o kosztach nie jest w najmniejszym stopniu uprawniona. Kodeks może bowiem być pomocą w kwestiach wyłącznie procedowania, natomiast nie może stanowić materialnoprawnej podstawy orzekania o kosztach. Jedynie procedura, a nie zakres orzekania, może być ?odpowiednio? stosowana w postępowaniu dyscyplinarnym. Takich podstaw w przepisach mających zastosowanie do postępowań dyscyplinarnych brak.

Hasło: uzasadnienie, koszty, odpowiednie stosowanie przepisów k.p.k., odpowiednie stosowanie k.p.k.