Postanowienie WSD z dnia 18 stycznia 2023 r.
Sygn. akt: WSD 11/21
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2023 r.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury
w składzie
Przewodniczący: SWSD adw. Stefan Jacyno (spraw.)
Członkowie: SWSD adw. Małgorzata Tyszka-Hebda
SWSD adw. Przemysław Piotrowski
Protokolant: adw. Agnieszka Anna Kacperska
na posiedzeniu bez udziału stron
w sprawie obw. adw. XY z wniosku pokrzywdzonych o zwrot kosztów poniesionych w związku z postępowaniem WSD 11/21
na podstawie art. 95 ust. 2 Ustawy Prawo o Adwokaturze oraz 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze w zw. z art. 93 § 1 k.p.k.
postanawia:
1. nie uwzględnić wniosku X i Y na rzecz Y o zwrot kosztów poniesionych w związku z postępowaniem WSD 11/21 ;
2. na podstawie art. 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze w zw. z art. 98 § 2 k.p.k. odroczyć sporządzenie uzasadnienia na czas 7 dni.
U z a s a d n i e n i e
Orzeczeniem Sądu Dyscyplinarnego Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku z 28 października 2020 r. sygn. akt SD 30/19 obwiniony adwokat XY został uznany za winnego popełnienia przewinień dyscyplinarnych, zostały mu wymierzone kary oraz zasądzone od niego na rzecz Pomorskiej Izby Adwokackiej ryczałtowe koszty postępowania.
Ponadto w orzeczeniu tym przyznano z kasy Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku pokrzywdzonej X 2 829 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i 470,70 zł tytułem zwrotu kosztów gromadzenia dowodów w sprawie i korespondencji oraz Y 178,10 zł tytułem kosztów stawiennictwa w Sądzie Dyscyplinarnym i 725,98 zł tytułem kosztów gromadzenia dowodów i korespondencji.
Od orzeczenia zostały wniesione na niekorzyść obwinionego odwołania Ministra Sprawiedliwości i pokrzywdzonych. Minister Sprawiedliwości zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej wymierzonej kary, natomiast odwołanie pokrzywdzonych miało charakter wieloaspektowy i było zwrócone przeciwko całości rozstrzygnięcia, w tym dotyczące przyznanych kosztów postępowania; zawierało także wniosek o zwrot kosztów poniesionych w związku z odwołaniem.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny wyznaczył rozprawę na 6 marca 2021 r., na którą stawiły się m.in. obie pokrzywdzone. Rozprawa została odroczona. Kolejny termin wyznaczono na 8 maja 2021 r. Po rozprawie, na której ponownie stawiły się obie pokrzywdzone, Wyższy Sąd Dyscyplinarny ogłosił orzeczenie, w którym dokonał zmiany orzeczenia w części dotyczącej kary, natomiast w pozostałym zakresie, w tym dotyczącym kosztów postępowania, utrzymał zaskarżone orzeczenie w mocy.
Po ogłoszeniu orzeczenia, sąd pouczył pokrzywdzone o możliwości złożenia wniosku o przyznanie kosztów w terminie 3 dni. Pokrzywdzone wniosek taki złożyły w terminie.
We wniosku ponowiono żądanie uwzględnienia całości kosztów poniesionych w toku postępowania dyscyplinarnego przedstawiając szczegółowy wykaz obejmujący okres od 8 lipca 2015 r. do 5 maja 2021 r. wraz z dokumentacją źródłową.
Na zapytanie WSD, pismem z 20 października 2021 r. pokrzywdzone sprecyzowały wniosek dotyczący kosztów w ten sposób, że dotyczy on wyłącznie pokrzywdzonej Y.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Zagadnienie kosztów w postępowaniu dyscyplinarnym adwokatów jest uregulowane w art. 95l ustawy Prawo o adwokaturze. Ustawa stanowi, że koszty mają charakter ryczałtowy. Sąd nie ma zatem prawa badania, jakie koszty zostały poniesione, lecz jedynie może orzec zgodnie z dyspozycją art. 95l ust. 2 Prawa o adwokaturze.
Istnieje jednak jeden wyjątek, gdzie sąd lub rzecznik nakłada obowiązek stawienia się celem przesłuchania. Obowiązek ten jest sankcjonowany albo karą porządkową, albo przymusowym doprowadzeniem, które może orzec sąd powszechny na wniosek sądu dyscyplinarnego lub rzecznika (Art. 95e PoA). Zatem instytucja obowiązkowego stawiennictwa jest uregulowana w przepisach PoA, jednak nie całościowo, gdyż tylko w zakresie wyegzekwowania realizacji obowiązku stawiennictwa. Brak jest regulacji dotyczącej kosztów takiego obowiązkowego stawiennictwa. W takiej sytuacji art. 95n PoA pozwala sięgnąć do przepisów Kodeksu postępowania karnego. Zastrzec jednak należy, że tylko w zakresie, w jakim przepisy te dotyczą zwrotu kosztów nakazanego stawiennictwa, gdyż tylko ta instytucja jest uregulowana w ustawie Prawo o adwokaturze zakreślając tym samym zakres procedowania, do którego mogą być odpowiednio stosowanie przepisy Kpk, Zatem odpowiednie zastosowanie może mieć tylko art. 618a §1 z ograniczeniem ujętym w § 2 tego artykułu:
Art. 618a. § 1. Świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży - z miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności postępowania na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze - w wysokości rzeczywiście poniesionych racjonalnych i celowych kosztów przejazdu własnym samochodem lub innym odpowiednim środkiem transportu.
§ 2. Górną granicę należności, o których mowa w § 1, stanowi wysokość kosztów przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Orzeczenie dyscyplinarne jest aktem sprawowania przez samorząd pieczy nad wykonywaniem zawodu zaufania publicznego (por. art. 17 Konstytucji) a nie rozpatrzeniem sporu między pokrzywdzonym a obwinionym; w szczególności sądy dyscyplinarne nie mają uprawnienia o orzekaniu o odszkodowaniu (w tym w zakresie kosztów poniesionych przez stronę pokrzywdzoną) czy zadośćuczynieniu na rzecz pokrzywdzonych w związku z przewinieniem dyscyplinarnym.
Wniosek o zwrot kosztów w dochodzeniu i postępowaniu przed sądem I instancji został prawomocnie rozstrzygnięty orzeczeniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z 8 maja 2021 r. i, niezależnie od treści tego rozstrzygnięcia, nie ma możliwości ponownego badania tej kwestii. Pouczenie o możliwości złożenia wniosku o zwrot kosztów dotyczyło wyłącznie kosztów związanych z instancją odwoławczą i tylko w tym zakresie można było rozpatrzeć wniosek pokrzywdzonej Y.
Przedstawione wydatki obejmują okres od 18 grudnia 2020 r. (nadanie listu z odwołaniem, koszt 9,40 ?) i kończą się 5 maja 2021 r. (test covid lotnisko FFM, koszt 78,00 ?). Są to dwa rodzaje wydatków: korespondencja (8 pozycji ? prócz odwołania listy z dodatkowymi wnioskami i listy do innych instytucji) oraz wydatki związane z podróżą (zakup paliwa 5 pozycji, przejazd autostradą 2 pozycje, bilet lotniczy oraz 2 lotniskowe testy covid). W świetle przedstawionych wyżej rozważań rozliczeniu można poddać wyłącznie wydatki związane z podróżą. Jednakże Wyższy Sąd Dyscyplinarny stwierdził, że stawiennictwo pokrzywdzonej Y na obie rozprawy przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym nie zostało określone jako obowiązkowe. Przeciwnie, pismo nie zostało określone jako ?wezwanie na rozprawę?, lecz ?zawiadomienie o rozprawie? wyznaczonej na 6 marca i wyraźnie w nim zaznaczono: ?Stawiennictwo nieobowiązkowe. Kosztów przejazdu nie zwraca się?. Identycznej treści wzmiankę zawiera zawiadomienie o rozprawie wyznaczonej na 8 maja 2021 r.
Biorąc pod uwagę, że pokrzywdzona została jednoznacznie poinformowana, że stawiennictwo nie jest obowiązkowe i zwrot kosztów przyjazdu nie przysługuje a jednocześnie brak jest podstawy do orzekania o zwrocie innych kosztów, należało wniosek oddalić.