Postanowienie WSD z dnia 16 października 2018 r.

w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. X
z zażalenia obrońcy obwinionego na postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Gdańsku z dnia 23 kwietnia 2018 r., SD 10/18,
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.
postanawia:
nie uwzględnić zażalenia i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Sąd Dyscyplinarny Pomorskiej Izby Adwokackiej rozpoznawał wniosek adw. X dotyczący przywrócenia mu możliwości wykonywania zawodu adwokata w związku z postanowieniem z dnia 21 marca 2017 r. o tymczasowym zawieszeniu w czynnościach adwokackich ? aktualnie obowiązującym.
Powyższe postanowienie wydane zostało w oparciu o przepis art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze oraz o przepisy Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu i wskazane w nim uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej, a w szczególności art. 95j ust. 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze.
Sąd Dyscyplinarny nie uwzględnił wniosku, a w uzasadnieniu przywołał poniższe ustalenia i okoliczności.
Ustalono, że adw. X postawione zostały zarzuty oparte o przepisy Kodeksu karnego ? w tym z art. 286, art. 295, art. 297 i inne, co przy uwzględnieniu wielomilionowych nadużyć spowodowało, że Prokurator Rejonowy w Krakowie w sprawie XIV Kp 842/15 złożył stosowny wniosek, a Sąd Rejonowy zastosował wobec obwinionego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. Czynności dokonywane w toku prowadzonego śledztwa ? a w szczególności jego wyniki ? spowodowały, że nadzór nad postępowaniem przyjmowała odpowiednio Prokuratura Okręgowa, a następnie Prokuratura Apelacyjna w Krakowie. Czynione ustalenia skutkowały kolejnymi wnioskami prokuratora o przydłużenia okresu tymczasowego aresztowania, które ostatecznie trwało do dnia 21 października 2016 r., kiedy to środek w postaci tymczasowego aresztowania zmieniony został na poręczenie majątkowe i zakaz opuszczania kraju.
W konsekwencji prowadzonego przez Sąd Dyscyplinarny postępowania ustalono, że adw. X pozostaje pod pięcioma zarzutami o to, że:
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez X i Y w okresie od dnia 1 maja 2012 r. do dnia 19 grudnia 2014 r. doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości (ponad 7.200.000 zł), a czyn ten zakwalifikowany został w oparciu o art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1, art. 297 k.k. i inne,
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez siebie i Y w okresie od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 23 sierpnia 2015 r. usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 262.778,40 zł oraz doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 5.348.591,20 zł, a czyny te zakwalifikowane zostały w oparciu o art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i art. 297 z uwzględnieniem art. 11 § 2 k.k. i inne,
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej koordynowanej przez siebie w okresie od dnia 1 listopada 2014 r. do dnia 23 sierpnia 2015 r. doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 1.974.976,55 zł oraz usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 250.721,57 zł ? Prokuratura czyny te zakwalifikowała z art. 286 § 1 w zw. art. 294 § 1 i art. 297 k.k., a co do kwoty 250.721,57 zł ? art. 11 § 2 k.k. i inne,
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej kierowanej przez siebie i inne osoby, przy ustalonym podziale ról, w okresie od dnia 13 lipca 2012 r. do dnia 23 sierpnia 2015 r. utrudniał czynności stwierdzenia przestępnego pochodzenia środków pieniężnych, dokonując m.in. podrobienia podpisu dotyczącego wartości ponad 10.000.000 zł, a czyn ten zakwalifikowany został w oparciu o art. 299 § 1 w zw. z art. 299 § 5 i art. 297 k.k. i art. 12 w zw. z art. 65 § 1 k.k.,
w okresie od dnia 1 maja 2012 r. do dnia 23 sierpnia 2015 r. założył i kierował zorganizowaną grupę przestępczą mającą na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu i obrotowi gospodarczemu, tj. o przestępstwo kwalifikowane z art. 258 w zw. art. 3 k.k.
W uzasadnieniu wskazane zostały okoliczności, które zdaniem Sądu Dyscyplinarnego czynią niemożliwym świadczenie przez adwokata czynności zawodowych. W szczególności wskazano na fakty prowadzonego przeciwko obwinionemu adwokatowi postępowania karnego o popełnienie czynów opisanych w art. 286, art. 294, art. 286, art. 299 k.k. i innych, podkreślając ?rezonans społeczny?, jaki wywołały przedstawione adwokatowi zarzuty działania i kierowania grupą przestępczą, i szkodę wizerunkową, [jaką] postępowaniem tym wyrządził środowisku adwokackiemu.
Od postanowienia Sądu Dyscyplinarnego zażalenie złożył obrońca obwinionego, zarzucając:
błąd w ustaleniach fatycznych, polegający na uznaniu za udowodniony fakt, że adw. X dopuścił się przewinień dyscyplinarnych opisanych w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów ? widziany przez pryzmat ?naczelnych i podstawowych zasad procesu karnego?,
naruszenie prawa procesowego w wielu postaciach ? w tym art. 8 § 1 w zw. z art. 89 i art. 95n ust. 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze poprzez wadliwe ich zastosowanie, brak samodzielności jurysdykcyjnej rozstrzygania i indywidualizacji dowodów koniecznych do prawidłowego rozstrzygnięcia,
naruszenie prawa procesowego, tj. art. 442 § 3 k.p.k. w zw. z art. 95 pkt. 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze, poprzez niewypełnienie przez Sąd Dyscyplinarny wskazań Wyższego Sądu Dyscyplinarnego zawartych w ostatnim postanowieniu,
obrazę przepisu art. 6 ust. 1 i 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, polegającą na braku jego zastosowania i braku ograniczeń czasowych wymaganych w przypadkach stosowania najsurowszych środków,
obrazę art. 95j ust. 1 w zw. z art. 95j ust. 3 ustawy ? Prawo o adwokaturze, polegającą na wadliwym zastosowaniu tego przepisu, w sytuacji kiedy Sąd Dyscyplinarny nie dokonał własnych ustaleń, braku dowodów obciążających adwokata w postępowaniu karnym i dyscyplinarnym, braku badania warunków osobistych i zdrowotnych obwinionego niezbędnych dla wykonywania zawodu, jak i tego że przedmiot zarzutu nie ma jakiegokolwiek związku z wykonywaniem zawodu adwokata oraz że nie istnieje możliwość rozpoznania sprawy karnej i dyscyplinarnej w rozsądnym terminie.
W konsekwencji obwiniony wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia z dnia 9 września 2017 r. wydanego w sprawie SD 25/15.
W ustnym wystąpieniu obrońca obwinionego powtórzył zarzuty opisane w odwołaniu oraz wskazał na brak jakichkolwiek dowodów w postępowaniu prowadzonym przez prokuraturę krakowską, świadczących o winie adw. X. Nieobecność obwinionego w Wyższym Sądzie Dyscyplinarnym usprawiedliwił rozpoczętym przez Sądem Okręgowym w Krakowie postępowaniem.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wniósł o utrzymanie zaskarżonego postanowienia w mocy.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zażalenie na postanowienie Sądu Dyscyplinarnego w przedmiocie zawieszenia w czynnościach zawodowych adw. X nie zasługuje na uwzględnienie.
Zarówno forma pisemna zażalenia, jak i ustne jego uzupełnienie nie może stanowić podstawy do zmiany zaskarżonego, a prawidłowo uzasadnionego postanowienia.
Zasadnicza część zarzutów środka odwoławczego dotyczyła analizy aktualnego stanu postępowania prowadzonego przez Prokuraturę w Krakowie i przekonaniu obrońcy o braku jakichkolwiek dowodów świadczących o zawinieniu adw. X. Nadto wskazano, że Sąd Dyscyplinarny niewłaściwie ustalił stan faktyczny sprawy i tym samym rozstrzygnięcie jest nieprawidłowe. Skarżący zarzucił kierowanie się przy formułowaniu stawianych obwinionemu zarzutów ustaleniami Prokuratury, a nie własnymi, skutkiem czego były dalsze nieprawidłowe ustalenia z pominięciem zasady domniemania niewinności.
Tymczasem ani w pisemnej części odwołania, ani ustnym wystąpieniu obwiniony nie odniósł się do zasadniczego powodu złożonego przez Rzecznika Dyscyplinarnego wniosku o zawieszenie adwokata w wykonywaniu czynności zawodowych ? zarzutów, pod jakimi pozostaje obwiniony.
Art. 95j ust. 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze stanowi bowiem: ?Adwokat lub aplikant adwokacki przeciwko, któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne lub karne może być tymczasowo zawieszony w czynnościach zawodowych przez sąd dyscyplinarny w szczególnie uzasadnionych okolicznościach sprawy. Postanowienie o tym zawieszeniu wydaje sąd dyscyplinarny z urzędu bądź na wniosek stron?.
Złożone zażalenie zdaniem sądu orzekającego stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Dyscyplinarnego. W sposób skuteczny nie podważono w środku odwoławczym podstaw do zastosowania środka przewidzianego w art. 95j ust.1 ustawy ? Prawo o adwokaturze, tj. szczególnie uzasadnionych okoliczności sprawy, ani legitymacji sądu do wydania przedmiotowego postanowienia.
Istotą rozstrzygnięcia jest bowiem ocena czynów obwinionego widziana przez pryzmat osoby adwokata ? przedstawiciela zawodu zaufania publicznego. Adw. X nie może zaprzeczyć pozostawania pod wieloma zarzutami karnymi opisanymi w art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i art. 297, art. 299 i art. 258 § 3 k.k. oraz w części art. 11 § 2 k.k. i innymi. Na podkreślenie zasługuje fakt, że wszystkie zarzuty kwalifikowane są jako działanie z winy umyślnej.
Adw. X nie przyznał się do popełnienia czynów zarzucanych mu w postępowaniu prowadzonym przez prokuraturę ani co do czynów opisanych w postanowieniu Rzecznika Dyscyplinarnego. Sądy Dyscyplinarne orzekające we wszystkich składach fakt ten uwzględniały, tak jak uwzględniały prawa obwinionego wynikające z domniemania niewinności. Uzasadnienia postanowienia Sądu Dyscyplinarnego, wbrew zarzutom środka odwoławczego, dokonały własnych i samodzielnych ustaleń, w tym uwzględniając stanowisko Wyższego Sądu Dyscyplinarnego.
Odnośnie zarzutów zawartych w pkt. IV odwołania wskazać należy, że wniesiony został przeciwko obwinionemu akt oskarżenia, że nie uległy zmianie treści zarzutów postawionych wcześniej, że proces przed Sądem Okręgowym w Krakowie został rozpoczęty. Zawarty w tymże punkcie zarzut o braku ?jakiegokolwiek związku? pomiędzy zarzutem stawianym przez Rzecznika Dyscyplinarnego w niniejszym postępowaniu a prawidłowością wykonywania zawodu adwokata dowodzi wszystkiego, ale z pewnością nie zasadności środka odwoławczego. Zawód zaufania publicznego, którego przedstawicielem jest obwiniony, we wszystkich jego postaciach łączy się bowiem z nieposzlakowaną opinią i charakterem. Ustawowo gwarantowana ochrona interesu mandanta, który zleca prowadzenie sprawy adwokatowi, ale i ochrona dobrego imienia adwokatury powierzona może być tylko takiej osobie, która spełnia najwyższe standardy etyczne i atrybuty, których na chwilę obecną ? z uwagi na toczące się postępowania i charakter postawionych zarzutów ? obwiniony nie prezentuje.
Na podstawie Konstytucji strzec praw jednostki powinna osoba do tego powołana ? adwokat. W niepodważalnym zakresie adwokat prezentować powinien walory, które będą wzmacniać prezentowane racje, a nie poddawać je w wątpliwość z uwagi na osobę pełnomocnika czy obrońcy.
Nie można usunąć z pola ocen zachowania obwinionego adwokata ? a takiej oceny dokonał Sąd Dyscyplinarny ? skutku, jaki jawi się w postrzeganiu wykonywania zawodu przez innych adwokatów. Wagi ciążących na obwinionym zarzutów nie można pominąć w aspekcie ocen odbioru społecznego. Prasa i inne publikatory ujawniają opinii wysoce naganne postępowania adw. X, wskazując, iż efektem działania grupy, w której uczestniczenie przypisuje się obwinionemu, było pozbawianie środków finansowych osób niewidomych. Szeroki krąg podmiotów i osób, które uzyskały wiedzę o okolicznościach sprawy, stanowią odrębną okoliczność obciążającą dla rozstrzygnięcia w aspekcie możliwości wykonywania zawodu przez obwinionego. Ustalenia i oceny Sądu Dyscyplinarnego w tym zakresie, ujęte w uzasadnieniu podziela Wyższy Sąd Dyscyplinarny.
Organy dyscyplinarne adwokatury powołane do oceny przestrzegania ustawy ? Prawo o adwokaturze i zasad etyki adwokackiej winny w uzasadnionym interesie koleżanek i kolegów stanowczo reagować na wszystkie przypadki uchybień tym zasadom.
Sąd Dyscyplinarny obowiązany był rozważyć i ocenić po myśli art. 95j ust.1 ustawy ? Prawo o adwokaturze również okoliczności związane z dolegliwością orzeczonego środka. Obwiniony jednak zarzutów w tym zakresie nie przedstawił w swoim odwołaniu do oceny Sądu.
Tak uczyniona ocena zgromadzonych w sprawie dowodów skutkowała tym, że Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie znalazł podstaw do zmiany postanowienia Sądu Dyscyplinarnego.