Postanowienie WSD z dnia 13 grudnia 2014r.

Przepis art. 95j ust. 1 Prawo o adwokaturze stanowi, że adwokat lub aplikant adwokacki przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne lub karne może być tymczasowo zawieszony w czynnościach zawodowych przez Sąd dyscyplinarny w szczególnie uzasadnionych okolicznościach sprawy. Fakultatywne stosowanie tego środka uzależnione zatem jest od szczególnie uzasadnionych okoliczności danej sprawy. Zważyć należy, że każde zachowanie adwokata lub aplikanta adwokackiego naruszające przepisy prawa i powodujące wszczęcie wobec nich postępowania dyscyplinarnego lub karnego jest naganne. Naganność danego czynu wynikająca z samego faktu jego popełnienia nie może być jednak jedyną okolicznością uzasadniającą tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych bowiem w takim wypadku każde wszczęcie postępowania, o którym mowa w tym przepisie uzasadniałoby stosowanie tego restrykcyjnego i dolegliwego środka. Oprócz niej istnieć muszą inne okoliczności, które uzasadniałyby stosowanie takiego środka (postanowienie WSD z dnia 1 września 2012 r., WSD 92/12). Tą szczególną okolicznością jest tak wysoka naganność postępowania obwinionego, która, zgodnie z hierarchią wartości etyczno-moralnych, wyklucza w społecznym odbiorze możliwość wykonywania przez obwinionego zawodu adwokata. Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie widzi analogii pomiędzy instytucją środka zapobiegawczego a tymczasowym zawieszeniem w czynnościach zawodowych. Środki zapobiegawcze są stosowane w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, której to funkcji nie spełnia zawieszenie w czynnościach zawodowych. Środki zapobiegawcze wyjątkowo stosować można także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego ciężkiego przestępstwa. Można co prawda uznać, że tymczasowe zawieszenie adwokata w czynnościach zawodowych zapobiega popełnieniu nowego przestępstwa, związanego z działalnością zawodową adwokata, jednakże poza postępowaniem dyscyplinarnym w samym k.p.k. istnieje środek spełniający ten cel, wyrażony w art. 276, a mianowicie zawieszenie oskarżonego w wykonywaniu zawodu. Środek taki wobec obwinionego został w postępowaniu przygotowawczym zastosowany. Tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych adwokata jest środkiem szczególnym także dlatego, że jej skutki nie dadzą się porównać z zawieszeniem w wykonywaniu zawodu osoby pozostającej w stosunku pracy. Zawieszenie oznacza dla adwokata faktycznie brak środków do życia, powoduje utratę zaufania klientów, oceny poniżenia ze strony otoczenia, czyli niewątpliwą degradację społeczną o skutkach wyjątkowo dotkliwych. Zatem jej stosowanie musi być niezwykle rozważne, co nakazuje uprzednie dokonanie pełnej i wszechstronnej analizy dowodów przez sąd dyscyplinarny, także zebranych w postępowaniu karnym przeciwko obwinionemu (postanowienie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z 9 czerwca 2001 r. WSD 27/01).
Pociągnięcie adwokata do odpowiedzialności karnej samo przez się nie stanowi podstawy do zawieszenia go w czynnościach zawodowych. Konieczne jest jeszcze ustalenie, że zarzucony czyn jest bądź naruszeniem obowiązków adwokata, bądź poniża godność zawodu. Tymczasowe zawieszenie w wykonywaniu czynności zawodowych członka adwokatury uzasadnione jest szczególnymi okolicznościami sprawy tylko wtedy, gdy jego postępowanie daje podstawę do jednoznacznie ujemnej i surowej oceny jego postawy etyczno-moralnej w świetle zasad postępowania obowiązujących adwokata. Z taką sytuacją mamy do czynienia w sprawie niniejszej. Przedstawione obwinionemu w postępowaniu karnym zarzuty wskazują (czego nie sposób oczywiście interpretować w kategoriach przesądzenia ewentualnej odpowiedzialności karnej, w szczególności biorąc pod uwagę sposób gromadzenia dowodów w sprawie karnej obwinionego) na możliwość dopuszczenia się przez niego czynów, które w płaszczyźnie odpowiedzialności dyscyplinarnej, w wypadku ich potwierdzenia, stawiają pod fundamentalnym znakiem zapytania kwalifikacje etyczne obwinionego do dalszego wykonywania zawodu adwokata. Ocena zachowania obwinionego dokonana zostanie w postępowaniu dyscyplinarnym, toczącym się przecież niezależnie od postępowania karnego, w sposób niezawisły i samodzielny (art. 86 i 89 ustawy Prawo o adwokaturze). Pomijając zatem indyferentne na tym etapie postępowania zagadnienie związania sądu dyscyplinarnego prawomocnym wyrokiem skazującym sądu karnego, zauważyć należy, że brak takiego rozstrzygnięcia nie stanowi przeszkody dla prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz dokonania autonomicznej oceny zachowania obwinionego ? co oczywiste w ramach zakreślonych granicami i celem postępowania dyscyplinarnego. Oba postępowania ? karne i dyscyplinarne ? dotyczą umyślnych zachowań podejmowanych w długim czasie (lata 2007-2013) polegających w największym uproszczeniu na kierowaniu przez adwokata podrabianiem dokumentów oraz używaniem ich w postępowaniach sądowych, wyłudzeniem w ten sposób poświadczenia nieprawdy w dokumentach sądowych oraz doprowadzeniem innych osób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Waga i charakter tych czynów, zwróconych przeciwko wiarygodności dokumentów oraz prawidłowości funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości ? a zatem wartości, za ochronę których adwokatura jako samorząd zawodu zaufania publicznego jest szczególnie odpowiedzialna i zobowiązana ? wyklucza możliwość przyzwolenia na wykonywanie czynności zawodowych przez adwokata, któremu zarzuca się takie czyny. Okoliczności niniejszej sprawy są w rozumieniu art. 95j ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze szczególne ponad wszelką wątpliwość.