Postanowienie WSD z dnia 12 września 2019 r.

w sprawie z odwołania obrońcy obwinionego adw. M.W. od postanowienia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Radomiu z dnia 11 marca 2019 r. nieuwzględniającego wniosku obwinionego o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Dyscyplinarnemu Izby Adwokackiej w Kielcach, SD 6/18, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95n pkt 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze
postanawia:
utrzymać w mocy postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Radomiu z dnia 11 marca 2019 r.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 marca 2019 r. Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Radomiu na podstawie art. 35 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95n i art. 92 ust. 4 ustawy ? Prawo o adwokaturze nie uwzględnił wniosku obwinionego z dnia 11 marca 2019 r. o przekazanie sprawy Sądowi Dyscyplinarnemu Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach.
W ocenie Sądu Dyscyplinarnego podniesione we wniosku obwinionego zarzuty dotyczące braku właściwości Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Radomiu zmierzały de facto do kwestionowania prawidłowości postanowienia Wyższego Sąd Dyscyplinarny wydanego w dniu 17 maja 2018 r. Na podstawie wydanego wówczas postanowienia Wyższy Sąd Dyscyplinarny przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Dyscyplinarnemu Izby Adwokackiej w Radomiu ze względów celowościowych. Po otrzymaniu od Prezesa Sądu Dyscyplinarnego Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach pisemnych informacji o istnieniu okoliczności mogących budzić wątpliwość w zakresie bezstronności właściwego sądu dyscyplinarnego ze względu na wybór obwinionego, adwokata M.W., na funkcję zastępcy członka tego sądu, Wyższy Sąd Dyscyplinarny podjął z urzędu decyzję o wyznaczeniu do rozpoznania sprawy innego sądu dyscyplinarnego ? Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Radomiu.
Sąd Dyscyplinarny wskazał na brak możliwości zaskarżenia postanowienia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w przedmiocie przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi dyscyplinarnemu, jeżeli przekazanie nastąpiło ze względów celowościowych. W ocenie Sądu Dyscyplinarnego czynność procesowa Prezesa Sądu Dyscyplinarnego Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach w przedmiocie przekazania sprawy do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego pozostaje bez wpływu na prawidłowość postanowienia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego. W ocenie Sądu Dyscyplinarnego fakt wyboru obwinionego na funkcję zastępcy członka sądu dyscyplinarnego właściwego miejscowo i rzeczowo do rozpoznania jego własnej sprawy wzbudzał uzasadnione przekonanie o braku warunków do obiektywnego rozpoznania tej sprawy oraz o tym, że tylko w przypadku przekazania sprawy innemu sądowi dyscyplinarnemu będą zapewnione lepsze możliwości trafnego rozstrzygnięcia sprawy.
Odwołanie od powyższego postanowienia Sądu Dyscyplinarnego wniósł obrońca obwinionego, zarzucając naruszenie art. 35 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze, polegające na nieprzekazaniu sprawy do rozpoznania Sądowi Dyscyplinarnemu Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach jako miejscowo właściwemu. Ponadto obrońca obwinionego zarzucił postanowieniu naruszenie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 95n pkt 1 i art. 90 ustawy ? Prawo o adwokaturze poprzez wszczęcie i prowadzenie postępowania dyscyplinarnego w sytuacji, gdy w sprawie zachodzi brak skargi uprawionego oskarżyciela, gdyż oskarżycielem członka organu izby adwokackiej może być tylko Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury. W związku z tym obrońca obwinionego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przekazanie sprawy Sądowi Dyscyplinarnemu Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach jako miejscowo właściwemu, ewentualnie o umorzenie postępowania w sprawie.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Podniesione w odwołaniu obrońcy obwinionego zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie i w związku z tym zaskarżone postanowienie należało utrzymać w mocy.
Zgodnie z art. 35 § 1 k.p.k., znajdującym odpowiednie zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym na podstawie art. 95n pkt 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze, w razie stwierdzenia swej niewłaściwości sąd przekazuje sprawę właściwemu sądowi lub innemu organowi. Właściwość miejscowa sądów dyscyplinarnych została uregulowana w ustawie ? Prawo o adwokaturze. Zgodnie z art. 92 ust. 1 tej ustawy właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd dyscyplinarny izby adwokackiej, której obwiniony jest członkiem w chwili wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Jest to ogólna zasada dotycząca właściwości miejscowej sądów dyscyplinarnych.
Jednakże zgodnie z art. 92 ust. 4 ustawy ? Prawo o adwokaturze w razie, gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, Wyższy Sąd Dyscyplinarny wyznaczy inny sąd dyscyplinarny do rozpoznania sprawy. W orzecznictwie wskazuje się, że ?względy celowości, o których mowa w art. 92 ust. 4 ustawy ? Prawo o adwokaturze, bez wątpienia obejmują swym zakresem sytuacje, w których występują realne okoliczności, które mogą zasadnie stwarzać przekonanie o braku warunków do obiektywnego rozpoznania sprawy w danym sądzie oraz o tym, że tylko przekazanie stworzy lepsze możliwości do trafnego rozstrzygnięcia w przedmiocie procesu. Są to sytuacje, które mogą wywierać wpływ na swobodę orzekania lub stwarzać przekonanie o braku warunków do rozpoznania sprawy w sposób obiektywny. Przekazanie sprawy innemu sądowi dyscyplinarnemu jest zatem wskazane, gdy ze względu na dobro ?adwokackiego wymiaru sprawiedliwości? cały sąd miejscowy jest nieodpowiedni do rozpoznania konkretnej sprawy. Rzeczą sądów, w tym także sądów dyscyplinarnych, jest takie orzekanie, aby w opinii publicznej oraz środowiskowej nie powstawały wątpliwości co do tego, że wydawane orzeczenia są wolne od jakichkolwiek pozaprocesowych wpływów, podyktowane jakimikolwiek innymi przesłankami niż te, które wynikają z materiału dowodowego i treści ustawy? (postanowienie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z dnia 26 kwietnia 2014 r., WSD 22/14).
W niniejszej sprawie Sąd Dyscyplinarny Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach jest sądem, którego właściwość wynikałaby z zastosowania reguł dotyczących ogólnej właściwości miejscowej. Obwiniony jest bowiem członkiem tej izby adwokackiej. Ponieważ jednak w przedmiotowej sprawie zachodziły okoliczności wskazujące na przeszkody do obiektywnego rozpoznania sprawy przez sąd ustalony zgodnie z właściwością ogólną ze względu na wybór obwinionego na funkcję zastępcy członka Sądu Dyscyplinarnego Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach, zasadnym było przekazanie sprawy przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny do Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Radomiu. Mimo że uzasadnienie postanowienia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego nie zawiera obszernej argumentacji w przedmiocie celowości przekazania sprawy innemu sądowi dyscyplinarnemu, okoliczności niniejszej sprawy niewątpliwie wskazują na zasadność tego rozstrzygnięcia.
Ponieważ obwiniony pełni funkcję zastępcy członka Sądu Dyscyplinarnego Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach, rozstrzygnięcie przez ten sąd sprawy obwinionego mogłoby wywołać wątpliwości ze strony opinii publicznej oraz środowiska prawniczego co do tego, czy orzeczenie zostało wydane w warunkach całkowitej niezależności przez innych członków tego samego organu samorządowego, w którym funkcję (nawet jeśli jest to obecnie funkcja zastępcy członka, niewiążąca się jeszcze z orzekaniem w sprawach dyscyplinarnych) sprawuje obwiniony. Z uwagi na powyższe w przedmiotowej sprawie nie zachodzą podstawy do przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Dyscyplinarnemu Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach.
Za bezzasadny należy uznać również zarzut braku skargi uprawnionego oskarżyciela. Definicja ?oskarżyciela? w postępowaniu dyscyplinarnym wynika z art. 93 ust. 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze. Zgodnie z powołanym przepisem oskarżycielem w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym izby adwokackiej jest rzecznik dyscyplinarny, a przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym ? Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury, a także ich zastępcy, wykonujący czynności zlecone przez rzeczników. Jest to regulacja o randze ustawowej, która nie wprowadza żadnych wyjątków w tym zakresie. Z treści art. 93 ust. 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze wynika, że właściwość rzeczowa sądu dyscyplinarnego izby adwokackiej determinuje właściwość rzeczową rzecznika dyscyplinarnego. Z uwagi na to, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą wątpliwości co do właściwości rzeczowej sądu dyscyplinarnego izby adwokackiej, gdyż zarzuty obrońcy obwinionego dotyczą wyłącznie właściwości miejscowej sądu dyscyplinarnego izby adwokackiej, w przedmiotowej sprawie uprawnionym oskarżycielem jest rzecznik dyscyplinarny izby adwokackiej, a nie Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury.
Powołując się na regulacje samorządowe dotyczące działania rzeczników dyscyplinarnych, obrońca obwinionego błędnie przyjmuje, że ich naruszenie stanowi podstawę do uznania, że w sprawie występuje nieuprawniony oskarżyciel. Są to regulacje przyjęte w celu sprawniejszego prowadzenia postępowania dyscyplinarnego przez rzeczników dyscyplinarnych oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury. Natomiast ich naruszenie nie powodowałoby, że czynności podjęte przez rzecznika dyscyplinarnego czy Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury nie wywołują skutków prawnych. Należy zwrócić uwagę, że pomiędzy tymi regulacjami a art. 93 ust. 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze zachodzi sprzeczność co do właściwości rzeczowej rzecznika dyscyplinarnego oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury, którą należy wyeliminować poprzez stosowanie regulacji ustawowej. Mimo że ustawodawca nie zamieścił w ustawie ? Prawo o adwokaturze listy spraw zastrzeżonych do właściwości rzeczowej rzecznika dyscyplinarnego oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury, właściwość rzeczową tych organów należy wyprowadzić z art. 93 ust. 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozpoznaje wyłącznie zarzuty podniesione w odwołaniu, a nie w innych pismach złożonych przez obwinionego czy jego obrońcę w trakcie postępowania dyscyplinarnego. W związku z powyższym nie sposób uznać za skuteczne odwoływanie się przez obrońcę obwinionego we wniesionym odwołaniu do poprzednich pism złożonych w sprawie wraz ze wskazaniem, że podtrzymuje on argumenty oraz zarzuty w nich podniesione. Z uwagi na powyższe kontrola rozstrzygnięcia Sądu Dyscyplinarnego sprawowana przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie obejmuje zarzutów niewskazanych przez obrońcę obwinionego w odwołaniu.
Wobec powyższego rozstrzygnięcie Sądu Dyscyplinarnego nieuwzględniające wniosku obwinionego z dnia 11 marca 2019 r. o przekazanie sprawy Sądowi Dyscyplinarnemu Świętokrzyskiej Izby Adwokackiej w Kielcach należało utrzymać w mocy.