Postanowienie WSD z dnia 1 grudnia 2015r.

Zgodnie z treścią art. 426 §1 k.p.k. w zw. z art. 95n pkt. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, od orzeczeń sądu odwoławczego nie przysługuje środek odwoławczy, chyba że ustawa stanowi inaczej. Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w (...) rozpoznając zażalenie skarżącego na zarządzenie Rzecznika Dyscyplinarnego ORA odmawiające, wobec uchybienia terminowi do wniesienia odwołania, przyjęcia odwołania (...) od postanowienia tegoż Rzecznika Dyscyplinarnego z dnia 1 grudnia 2014r. o odmowie wszczęcia dochodzenia, działał i wydał postanowienie jako sąd odwoławczy (odpowiednio stosowane art. 305 §1 i 4, art. 306, art. 429 §1 i 2, art. 466 §1 k.p.k. w zw. z art. 95n pkt. 1 ustawy Prawo o adwokaturze).
Przepis art. 426 § 1 k.p.k., statuujący bezwzględną niedopuszczalność wniesienia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego przez sąd odwoławczy na skutek odwołania, należy stosować - i to wprost - w postępowaniu dyscyplinarnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2011 r., SNO 7/11, LEX nr 1288976). Przywołany przepis ustawy karnoprocesowej, będący przejawem funkcjonowania w postępowaniu karnym zasady kontroli instancyjnej, a jednocześnie realizacji konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego, normuje zagadnienie, które nie jest uregulowane w ustawie Prawo o adwokaturze. Konieczność stosowania unormowania art. 426 §1 k.p.k. w postępowaniu dyscyplinarnym jawi się jako oczywistość. Odmienny punkt widzenia prowadziłby wszak do sytuacji nie dających się pogodzić z istotą i charakterem postępowania dyscyplinarnego oraz uruchamiałby niejako automatycznie nieprzewidzianą w polskim systemie prawa trzecią instancję za pomocą zwykłego środka odwoławczego. Przepis powyższy statuujący bezwzględną niedopuszczalność wniesienia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego przez sąd odwoławczy na skutek odwołania, należy stosować - i to wprost - w postępowaniu dyscyplinarnym przewidującym odesłanie do odpowiedniego stosowania w zakresie nieuregulowanym ustawą korporacyjną. Konsekwentnie wypadało stwierdzić, że wniesienie środka odwoławczego od orzeczenia dyscyplinarnego sądu odwoławczego, wydanego na skutek odwołania, nie wywołuje żadnych skutków prawnych, a zwłaszcza nie obliguje organu dyscyplinarnego do podjęcia jakichkolwiek czynności procesowych. Dla uznania danego sądu za odwoławczy przesądzające jest to, czy w konkretnym układzie procesowym występował on w roli instancji odwoławczej. Jeśli w takim charakterze procedował, to bez wątpienia powinien być traktowany jako dyscyplinarny sąd odwoławczy. Argumentem wspierającym przedstawione zapatrywanie niech będzie podkreślanie od dawna w judykaturze i doktrynie, że wtedy gdy sąd rozpoznaje zażalenie na określoną decyzję prokuratora, występuje on w charakterze "sądu odwoławczego", w związku z czym wydane przezeń orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu w trybie zażalenia (pkt 3 tezy uchwały składu 7 sędziów SN z 26 czerwca 1970 r., VI KZP 17/70, OSNKW 1970, z. 9, poz. 100; post. SN z 12 marca 1986 r., IV KZ 44/86, OSNKW 1987, z. 3-4, poz. 32). W realiach niniejszej sprawy, skoro Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej rozpoznał zażalenie skarżącego na zarządzenie rzecznika dyscyplinarnego, to należało ów sąd dyscyplinarny potraktować jako odwoławczy sąd dyscyplinarny ze wszystkimi tego następstwami.
Na marginesie zauważyć należy, że wniesienie środka odwoławczego od orzeczenia sądu odwoławczego wydanego wskutek odwołania (z wyjątkiem orzeczeń wymienionych w art. 426 §2) nie wywołuje żadnych skutków prawnych, a zwłaszcza nie obliguje sądu do podjęcia jakichkolwiek czynności procesowych. W szczególności brak podstawy prawnej do wydania zarządzenia o odmowie przyjęcia omawianego środka odwoławczego w trybie określonym w art. 429 §1 przez prezesa sądu odwoławczego. Przytoczony przepis zawiera wyraźną dyspozycję w tym względzie, adresowaną do odpowiednich organów sądu pierwszej, nie zaś drugiej instancji (SN V KZ 23/00, OSNKW 2000, nr 5-6, poz. 52). Tak więc, w razie wpłynięcia środka odwoławczego od orzeczenia sądu odwoławczego wydanego na skutek odwołania - wystarczające jest poprzestanie na wydaniu stosownego zarządzenia o charakterze administracyjno-porządkowym (np. o załączeniu pisma do akt sprawy, zwróceniu nadawcy itp.) i poinformowaniu nadawcy o sposobie załatwienia pisma (SN III KZ 30/00, OSN Prok. i Pr. 2000, nr 7-8, poz. 16).