Postanowienie WSD z dnia 1 grudnia 2015r.

Zagadnienie właściwości rzeczowej sądów dyscyplinarnych reguluje art. 91 ust. 1, 2 i 3 ustawy Prawo o adwokaturze. Zgodnie z nim, sąd dyscyplinarny izby adwokackiej rozpoznaje wszystkie sprawy jako sąd pierwszej instancji, z wyjątkiem spraw określonych w art. 85 ust. 3 oraz rozpoznawania odwołania od postanowienia rzecznika dyscyplinarnego o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego. Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozpoznaje (1) jako sąd drugiej instancji sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne izb adwokackich, (2) jako sąd pierwszej instancji sprawy dyscyplinarne członków Naczelnej Rady Adwokackiej i okręgowych rad adwokackich (3) inne sprawy przewidziane przepisami ustawy.
Tak więc, z przywołanego przepisu wynika wprost, że sąd dyscyplinarny izby adwokackiej powołany do rozpoznania odwołania od postanowienia rzecznika dyscyplinarnego o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego ? działa jako sąd drugiej instancji, jako sąd odwoławczy. Dla uznania danego sądu za odwoławczy przesądzające jest to, czy w konkretnym układzie procesowym występował on w roli instancji odwoławczej. Jeśli w takim charakterze procedował, to bez wątpienia powinien być traktowany jako dyscyplinarny sąd odwoławczy. Argumentem wspierającym przedstawione zapatrywanie niech będzie podkreślanie od dawna w judykaturze i doktrynie, że wtedy gdy sąd rozpoznaje zażalenie na określoną decyzję prokuratora, występuje on w charakterze "sądu odwoławczego" (pkt 3 tezy uchwały składu 7 sędziów SN z 26 czerwca 1970 r., VI KZP 17/70, OSNKW 1970, z. 9, poz. 100; post. SN z 12 marca 1986 r., IV KZ 44/86, OSNKW 1987, z. 3-4, poz. 32).
Jeżeli zatem w układzie procesowym niniejszej sprawy sąd dyscyplinarny izby adwokackiej pełni rolę sądu odwoławczego, prezes tego sądu nie był uprawniony do wydania zarządzenia o odmowie przyjęcia odwołania skarżącej w trybie odpowiednio stosowanego art. 429 §1 k.p.k. W sprawie tej należało odpowiednio zastosować art. 430 §1 k.p.k., co oznacza konieczność wydania postanowienia przez sąd odwoławczy - sąd dyscyplinarny działający w ustawowo przewidzianym składzie trzech sędziów. Podkreślić także należy, że w wypadku wydania przez ten sąd postanowienia o pozostawieniu wniesionego środka odwoławczego bez rozpoznania i zaskarżenia powyższego postanowienia, sądem właściwym do rozpoznania środka odwoławczego z mocy art. 430 §2 k.p.k. będzie nie Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury ale inny równorzędny skład sądu dyscyplinarnego izby adwokackiej. Kognicja Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z mocy wspomnianego już art. 91 ustawy Prawo o adwokaturze ograniczona jest w tym wypadku do rozpoznawania jako sąd drugiej instancji spraw rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne izb adwokackich a jak wyżej wskazano, sytuacja taka w niniejszej sprawie nie zachodzi.