Orzeczenie WSD z dnia 9 marca 2019 r.

w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. P.N. z odwołania Rzecznika Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2018 r., SD 2/18,
na podstawie art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z art. 437 § 1 k.p.k.
orzeka:
utrzymać w mocy zaskarżone orzeczenie,
na podstawie art. 636 k.p.k. w zw. z art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze ustala, że koszty postępowania dyscyplinarnego za II instancję ponosi Naczelna Rada Adwokacka.
UZASADNIENIE
Adwokat P.N., prowadzący kancelarię adwokacką z siedzibą w Katowicach, wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wniesionym w dniu 22 stycznia 2018 r. przez Rzecznika Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach do Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach, obwiniony został o to, że w dniu 10 czerwca 2015 r. w Katowicach uniemożliwił przeprowadzenie wizytacji w prowadzonej przez siebie kancelarii adwokackiej przy ul. X w Katowicach z powodu nieobecności wizytowanego adwokata w lokalu oraz oznaczył lokal, w którym prowadzi kancelarię w sposób nieprawidłowy, polegający na braku oznaczenia wskazującego na wykonywanie w tym lokalu zawodu adwokata, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 64 w zw. z § 66 w zw. z § 2 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z § 4 ust. 1 i 4 Regulaminu wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub spółkach (uchwała nr 54/2009 Naczelnej Rady Adwokackiej z 12 września 2009 r. ze zmianami wprowadzonymi uchwałą nr 72/2012 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 17 marca 2012 r. i uchwałą nr 38/2015 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 27 czerwca 2015 roku) w zw. z art. 11 § 2 k.k.
Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach orzeczeniem z dnia 11 kwietnia 2018 r. uznał obwinionego w ramach zarzucanego mu czynu winnym tego, że w dniu 10 czerwca 2015 r. w Katowicach nie oznaczył lokalu, w którym prowadził kancelarię w sposób prawidłowy, poprzez brak oznaczenia wskazującego na wykonywanie w tym lokalu zawodu adwokata, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 2 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z § 4 ust. 1 i 4 Regulaminu wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub spółkach (uchwała nr 54/2009 Naczelnej Rady Adwokackiej z 12 września 2009 r. ze zmianami wprowadzonymi uchwałą nr 72/2012 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 17 marca 2012 r. i uchwałą nr 38/2015 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 27 czerwca 2015 roku) w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzył w pkt. 1 na podstawie art. 81 pkt 1 ust. 1 ustawy ? Prawo o adwokaturze karę dyscyplinarną upomnienia. W pkt. 2 na podstawie art. 95l ust. 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 1 pkt 1 ust. 4 uchwały nr 24/2014 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 22 listopada 2014 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego obciążył obwinionego kosztami postępowania w wysokości 1.000 zł.
W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Dyscyplinarny ustalił, że obwiniony nie oznaczył lokalu, w którym prowadził kancelarię w sposób prawidłowy, przez brak oznaczenia wskazującego na wykonywanie w tym lokalu zawodu adwokata. Wskazano, że lokal kancelarii powinien być oznaczony zgodnie z obowiązującymi przepisami, z tym że oznaczenie winno wskazywać w sposób niebudzący wątpliwości na wykonywanie w tym lokalu zawodu adwokata, przez użycie słów ?Adwokat?, ?Adwokaci?, ?Adwokacki?. W odniesieniu do spółek z niewyłącznym udziałem adwokatów wystarczające jest podanie firmy spółki z oznaczeniem ?spółka prawnicza? lub podobnym, chyba że firma spółki, ze względu na jej brzmienie lub utrwaloną renomę, nie wprowadza w błąd co do charakteru prowadzonej przez spółkę działalności. Wymierzając karę dyscyplinarną upomnienia, sąd dyscyplinarny I instancji uzasadnił, że jest ona adekwatna do stopnia przewinienia dyscyplinarnego, który został zarzucony obwinionemu.
Od powyższego orzeczenia odwołał się Rzecznik Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach, zaskarżając je w części dotyczącej orzeczenia o karze i zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej obwinionemu kary upomnienia, podczas gdy znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego obwinionemu, okoliczności jego popełnienia, stopień zawinienia, w szczególności uprzednia karalność obwinionego, a także wzgląd na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara powinna osiągnąć w stosunku do obwinionego, oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa uzasadniają, tj. w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, wymierzenie kary surowszej. Podnosząc ten zarzut, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie obwinionemu kary pieniężnej w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dacie popełnienia przewinienia dyscyplinarnego oraz orzeczenie wobec obwinionego zakazu wykonywania patronatu na okres 3 lat.
W uzasadnieniu odwołania przywołano ogólne dyrektywy wymiaru kary, jak również podniesiono okoliczności przemawiające na niekorzyść obwinionego. Wskazano m.in., że przeprowadzona wizytacja nie była standardową, której poddawany jest każdy adwokat wykonujący zawód, a miała ona miejsce z uwagi na fakt utrudnionego kontaktu z obwinionym przed popełnieniem przewinienia dyscyplinarnego będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Przywołano przy tym okoliczność wynikającą z ustaleń wizytacji o całkowitym braku oznaczenia, z którego nawet pośrednio mogłoby wynikać, iż w lokalu adwokat wykonuje swój zawód w jakiejkolwiek formie. Zaznaczono również, że obwiniony w przeszłości był już karany dyscyplinarnie oraz że jego zachowanie podczas rozprawy przed sądem dyscyplinarnym I instancji odbiegało w sposób oczywisty od standardów i kanonów zachowania właściwych adwokatowi.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Z niekwestionowanych ustaleń sądu dyscyplinarnego I instancji wynika, że obwiniony w okresie przyjętym we wniosku o ukaranie nie oznaczył w sposób prawidłowy lokalu, w którym prowadził kancelarię, w szczególności oznaczenie to nie wskazywało na wykonywanie w tym lokalu zawodu adwokata. Przypisane obwinionemu zachowanie zostało zakwalifikowane jako delikt dyscyplinarny opisany w § 2 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z § 4 ust. 1 i 4 Regulaminu wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub spółkach w zw. z art. 11 § 2 k.k.
Wobec braku zaskarżenia ustaleń stanu faktycznego i przyjętej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego obwinionemu, które pozostają pod ochroną prawa procesowego, Wyższy Sąd Dyscyplinarny przedmiotem swoich rozważań uczynił tylko kwestie dotyczące orzeczenia o karze.
Jakkolwiek Sąd Dyscyplinarny I instancji w sposób lakoniczny uzasadnił rodzaj wymierzonej obwinionemu kary upomnienia, to jednak uznać należy, że brak jest podstaw do kwestionowania rozstrzygnięcia w tym zakresie.
Zauważyć należy, że większość okoliczności, które zdaniem skarżącego miałyby wpłynąć na zaostrzenie kary, wyczerpuje znamiona przypisanego obwinionemu deliktu i nie mogą być jednocześnie traktowane jako wpływające na stopniowanie zawinienia sprawcy deliktu dyscyplinarnego. Do istoty przypisanego obwinionemu czynu należy umyślność, wobec czego eksponowanie tej okoliczności w odwołaniu, jako dodatkowo wpływającej na wymiar kary, uznać również należy za nietrafne. W tym kontekście niezasadnym jest upatrywanie w postawie obwinionego, nieprzyznającego się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz w treści złożonych przez niego wyjaśnień okoliczności, która miałaby mieć znaczenie dla zaostrzenia kary.
Uprzednia karalność obwinionego na karę nagany, co nie uszło uwadze sądu odwoławczego, nie może samoistnie podważać prawidłowości rozstrzygnięcia sądu I instancji w zakresie kary.
Uznać zatem należy, że orzeczona kara w ustalonym stanie faktycznym jest współmierna do charakteru czynu popełnionego przez obwinionego i brak jest podstaw do jej zmiany, nie wykazano bowiem by zachodził przypadek niewspółmierności kary w stopniu rażącym.
Z uwagi na charakter orzeczonej wobec obwinionego kary upomnienia brak jest podstaw do orzeczenia środka w postaci zakazu wykonywania patronatu nad aplikantami (por. art. 81 ust. 2 i 3 ustawy ? Prawo o adwokaturze). Ubocznie jedynie należy zauważyć, że zgodnie z § 10 ust. 2 pkt b Regulaminu odbywania aplikacji adwokackiej patronem nie może być adwokat, który nie spełnia warunku niekaralności orzeczeniem sądu dyscyplinarnego.
W tym stanie rzeczy Wyższy Sąd Dyscyplinarny utrzymał w mocy orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach, orzekając o kosztach postępowania dyscyplinarnego w II instancji zgodnie z przepisami wskazanymi w petitum orzeczenia.