Orzeczenie WSD z dnia 8 grudnia 2018 r.

w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. M.B. z odwołania obwinionego od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Rzeszowie z dnia 2 grudnia 2017 r., SD 9/17,
na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze
orzeka:
zmienia zaskarżone orzeczenie w pkt. 1 w części dotyczącej kary w ten sposób, że na podstawie art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy ? Prawo o adwokaturze wymierza obwinionemu karę nagany,
uchyla orzeczony w pkt. 1 orzeczenia zakaz patronatu,
na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze uchyla pkt 2 orzeczenia w całości i zwalnia obwinionego od ponoszenia kosztów postępowania za obie instancje.
UZASADNIENIE
Adwokat M.B. został obwiniony o to, że w okresie od dnia 2 grudnia 2015 r. do dnia 13 lipca 2017 r., będąc najemcą lokalu należącego do dłużnika ? ?CRW? w Rzeszowie, przeciwko któremu Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Rzeszowie J.K. prowadził postępowanie egzekucyjne, nie przekazywał Komornikowi zajętej wierzytelności wynikającej z czynszu najmu, co stanowiło przewinienie dyscyplinarne z art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 1 ust. 1 i § 4 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Orzeczeniem Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Rzeszowie z dnia 2 grudnia 2017 r. obwinionego uznano za winnego popełnienia zarzucanego mu przewinienia i wymierzono mu karę pieniężną w kwocie 3.000 zł, zakaz wykonywania patronatu na okres lat 2, a także obciążono go kosztami postępowania dyscyplinarnego w kwocie 2.000 zł.
Sąd I instancji ustalił, że obwiniony był najemcą lokalu należącego do dłużnika, przeciwko któremu prowadzone było postępowanie egzekucyjne. Komornik dokonał zajęcia wierzytelności wynikających z czynszu najmu ? w tym płaconego przez obwinionego. Obwiniony nie zastosował się do tego zajęcia, co skutkowało wysłanym do niego ponagleniem, na które obwiniony złożył skargę, jednak Sąd Rejonowy w Rzeszowie skargę oddalił, wskazując, że czynności Komornika były prawidłowe. Obwiniony w swoich wyjaśnieniach wskazywał, że [nie] przekazywał czynszu Komornikowi, gdyż obawiał się, że w tej sytuacji zostaną mu odcięte media, albowiem czynsz obejmował również zryczałtowaną płatność za media. Od kwietnia 2017 r. czynsz płacony był na podstawie dwóch faktur: opłata za czynsz wnoszona jest na konto Komornika, zaś należności z tytułu mediów do kasy wynajmującego. Sąd I instancji uznał, że obwiniony dopuścił się rażącego naruszenia zasad etyki, albowiem doprowadził do sytuacji, kiedy mimo zgodnego z przepisami i prawem zajęcia komorniczego, nie wykonał go, zmuszał Komornika do wysyłania ponagleń, a nawet ukarania go grzywną. Sąd I instancji, podkreślił, że na obwinionym, jako profesjonalnym prawniku, ciąży szczególny obowiązek przestrzegania przepisów prawa. W uzasadnieniu sąd I instancji wskazał, iż wymierzając karę brał pod uwagę, że obwiniony był już karany karami upomnienia i nagany.
Od powyższego odwołanie złożył obwiniony, który zarzucił orzeczeniu naruszenie szeregu przepisów prawa materialnego, w tym Konstytucji RP, a także Protokołu Dodatkowego do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Obwiniony zarzucił też naruszenie prawa procesowego poprzez przyznanie Komornikowi J.K. statusu pokrzywdzonego, naruszenie szeregu innych przepisów prawa procesowego, m.in. poprzez niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy, uchylenie pytań kierowanych przez obwinionego. W konkluzji obwiniony wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie, względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. W toku posiedzenia przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym obwiniony alternatywnie wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie kar w łagodniejszym wymiarze, a w szczególności odstąpienie od kar finansowych z uwagi na jego trudną sytuację. Obwiniony przedłożył dokument PIT za ostatni rok, z którego wynika, że osiągnął minimalny dochód. W uzasadnieniu swojego odwołania obwiniony rozwinął swoje zarzuty, podkreślając przede wszystkim, że jego działanie nie było nacechowane złą wolą, a zmierzało do ochrony ?warsztatu pracy?, albowiem wypłata zajętej wierzytelności na rzecz Komornika spowodowałaby wypowiedzenie umowy najmu i tym samym utratę możliwości zarobkowania przez obwinionego.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w zakresie zmodyfikowanego na rozprawie żądania, tj. wymierzenia obwinionemu kary w łagodniejszym wymiarze, a w szczególności niewymierzania kary pieniężnej oraz nieobciążania go kosztami postępowania. Co do meritum sprawy, nie może budzić wątpliwości, że obwiniony dopuścił się naruszenia zasad etyki. Jego postępowanie było bez wątpienia niefrasobliwe i godziło w elementarne zasady porządku prawnego. Wobec prawidłowego zajęcia komorniczego, obwiniony winien był zachować się zgodnie z przepisami prawa i zajęcie to respektować. Ewentualnie mógł podejmować działania zgodne z prawem, zmierzające do podważenia decyzji Komornika ? co częściowo zresztą, acz nieskutecznie, podjął.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny dał jednak wiarę wyjaśnieniom obwinionego w zakresie tego, że jego działanie nie było działaniem wynikającym ze złej woli czy też braku szacunku dla norm prawnych. Wiarygodne dla Wyższego Sądu Dyscyplinarnego były wyjaśnienia obwinionego, że kierował nim strach przed utratą lokalu, w którym prowadzi działalność gospodarczą. Obwiniony w sposób wiarygodny wskazał na swoją wyjątkowo trudną sytuację finansową. Fakt osiągania przez niego minimalnych wręcz dochodów, obrazują przedłożone dokumenty skarbowe. Obwiniony dodatkowo wyjaśnił, że w zajmowanym lokalu płaci bardzo niski czynsz i nie ma możliwości znalezienia innego lokalu za te pieniądze. Te wszystkie okoliczności oczywiście nie zmieniają faktu bezprawnego działania obwinionego, pozwalają jednak łagodniej ? aniżeli uczynił to sąd I instancji ? ocenić to postępowanie.
Biorąc pod uwagę, wyrażoną przez obwinionego w toku postępowania przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym skruchę oraz fakt, iż w konsekwencji obwiniony dokonał podziału płatności w ten sposób, że spłaca czynsz zgodnie z dokonanym zajęciem, zaś należności z tytułu mediów do wynajmującego, a wreszcie trudną sytuację finansową obwinionego, stwierdzono zasadność zmiany zaskarżonego orzeczenia. Wymierzona została obwinionemu kara w łagodniejszym wymiarze, a przede wszystkim niemającą charakteru represji finansowej. Ze wskazanych powyżej przyczyn (wyjątkowo trudna sytuacja finansowa obwinionego), Wyższy Sąd Dyscyplinarny zdecydował także o zmianie rozstrzygnięcia sądu I instancji w zakresie obciążenia kosztami postępowania obwinionego, z tych samych przyczyn odstąpiono od obciążania go tymi kosztami w postępowaniu odwoławczym.
Raz jeszcze podkreślić należy, że postępowanie obwinionego było nieprawidłowe, jednak postawa obwinionego, a w szczególności okazana w toku rozprawy przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym skrucha, dały asumpt do zmiany orzeczenia.