Orzeczenie WSD z dnia 25 czerwca 2022 r. (7)
Sygn. akt: WSD 110/20
ORZECZENIE
Dnia 25 czerwca 2022 r.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury
w składzie
Przewodniczący: SWSD adw. Beata Chadaj
Członkowie: SWSD adw. Jadwiga Banaszewska (spraw.)
SWSD adw. Ewa Czarnynoga-Willim
przy udziale: Z-cy
Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury
adw. Bartłomieja Gawrona
oraz protokolanta: adw. Mateusza Sokolnickiego
w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. XY z odwołania obwinionego od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Gdańsku z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. SD 15/20
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95 n pkt 1 Ustawy Prawo o Adwokaturze
orzeka:
I. Zmienia zaskarżone orzeczenie w pkt 1 w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 4600 zł wymierza obwinionemu adw. XY karę nagany.
II. W pozostałym zakresie zaskarżone orzeczenie utrzymuje w mocy.
III. Nie obciąża obwinionego kosztami postępowania przed Sądem II instancji.
Sygn. akt WSD 110/20
UZASADNIENIE
Adw. XY został obwiniony o to, że w okresie od 3 kwietnia 2019 r. w S. zachował się w sposób lekceważący w stosunku do Sądu Rejonowego w S. w ten sposób, iż nie zawiadomił tego Sądu o fakcie wygaśnięcia pełnomocnictwa w sprawie, czym dopuścił się przewinienia z § 30 ust. 3 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej nr 2/XVIII/98 w zw. z art. 80 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.
Sąd Dyscyplinarny Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku, orzeczeniem z dnia 9 lipca 2020 r., w sprawie o sygn. akt SD. 15/20, na podstawie art. 80 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o Adwokaturze, uznał obwinionego adw. XY winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, wyczerpującego znamiona przewinienia z § 30 ust. 3 zbioru zasad etyki adwokackiej i godności zawodu (kodeks etyki adwokackiej) i na podstawie art. 81 ust. 1 pkt. 3 ustawy prawo o adwokaturze wymierzył obwinionemu karę pieniężną w wysokości 4600 zł. W przedmiocie orzeczenia o kosztach Sąd Dyscyplinarny zasądził od obwinionego na rzecz Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku koszty postępowania w kwocie 2000 zł, w tym 1000 zł za dochodzenie dyscyplinarne i 1000 zł za postępowanie przed Sądem Dyscyplinarnym.
Orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. akt SD 15/20 zostało zaskarżone w całości przez obwinionego odwołaniem z dnia 10 sierpnia 2020 r. Skarżący zarzucił naruszenie § 30 ust. 3 Kodeksu Etyki Adwokackiej w zw. z art. 80 ustawy prawo o adwokaturze poprzez uznanie, iż brak zawiadomienia Sądu Rejonowego w S. o wypowiedzeniu pełnomocnictwa w sprawie stanowi zawinione zaniechanie ze strony obwinionego. Wskazując na powyższe uchybienie wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie od zarzuconego przewinienia dyscyplinarnego.
WYŻSZY SĄD DYSCYPLINARNY ZWAŻYŁ CO NASTĘPUJE
Zgodnie z treścią art. 95h ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozpoznaje sprawę w granicach odwołania, bierze jednak pod rozwagę z urzędu naruszenie prawa materialnego oraz rażące naruszenie przepisów o postepowaniu.
W ocenie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły okoliczności uzasadniające wzięcie z urzędu pod rozwagę naruszenia prawa materialnego czy też rażącego naruszenia przepisów o postępowaniu, stąd rozpoznanie sprawy nastąpiło w granicach odwołania, tj. w granicach zarzutów postawionych orzeczeniu przez obwinionego.
Sąd Dyscyplinarny Pomorskiej Izby Adwokackiej prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Jednakże z poczynionych ustaleń wywiódł wnioski, których Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie podzielił.
Adw. XY był obrońcą XX w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w S. Obwiniony przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresach: grudzień 2018 r. - styczeń 2019 r.; 05 marca 2019 r. ? 10 marca 2019 r.; 13 marca 2019 r. ? 14 kwietnia 2019 r., co znalazło potwierdzenie w znajdujących się w aktach zwolnieniach lekarskich, załączonych do pisma Sądu. Obwiniony wyjaśnił, że z uwagi na problemy zdrowotne, nie był w stanie reprezentować klienta. Przeszedł bowiem operację kręgosłupa i dlatego wnosił o odroczenie rozprawy. Z uwagi na przedłużające się problemy zdrowotne, a co za tym idzie zwolnienie lekarskie, zaproponował klientowi wyznaczenie substytuta, na co klient się nie zgodził, w związku z czym upoważnienie do obrony zostało telefonicznie wypowiedziane. Na kolejnej rozprawie, oskarżony XX był już reprezentowany przez nowego obrońcę (taką informację obwiniony uzyskał telefonicznie od oskarżonego).
Adw. XY nie kwestionował faktu, że nie powiadomił Sądu o wypowiedzeniu upoważnienia do obrony. Obwiniony jednak stoi na stanowisku, że nie dopuścił się popełnienia przewinienia dyscyplinarnego z uwagi na brak skutku w postaci dezorganizacji pracy Sądu. Zdaniem obwinionego norma § 30 ust. 3 zbioru zasad etyki adwokackiej i godności zawodu przewiduje odpowiedzialność w razie wystąpienia negatywnego skutku zaniechania, nie zaś za sam fakt niedopełnienia obowiązku zawiadomienia Sądu o fakcie wygaśnięcia upoważnienia do obrony.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie podzielił zarówno stanowiska obwinionego w zakresie uznania, że nie dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego z art. § 30 ust. 3. kodeksu etyki adwokackiej, jak i stanowiska Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Gdańsku w zakresie rodzaju wymierzonej kary, który ocenił jako nieproporcjonalnie surowy w stosunku do przewinienia.
Podstawowymi aktami prawnymi, regulującymi podstawy prawne odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokata są: ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (kodeks etyki adwokackiej). Zgodnie z art. 80 prawa o adwokaturze adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych, a adwokaci również za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w art. 8a ust. 1, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 8b. Kodeks etyki adwokackiej jest obszernym zbiorem zasad postępowania, których złamanie jest równoznaczne z popełnieniem deliktów dyscyplinarnych. Należy jednak pamiętać, że w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu postępowania karnego oraz rozdziały I ? III kodeksu karnego. W kontekście niniejszej sprawy Sąd pragnął zwrócić szczególną uwagę na zasady wymiaru kary, zawarte w kodeksie karnym, mające zastosowanie do postepowania dyscyplinarnego, w myśl ustawy prawo o adwokaturze, o których mowa poniżej.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny wymierzając karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, baczył by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględnił też stopień społecznej szkodliwości czynu oraz wziął pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Wymierzając karę Sąd uwzględnił okoliczności działające na niekorzyść jak i na korzyść obwinionego. Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie podzielił stanowiska Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Gdańsku w zakresie rodzaju wymierzonej obwinionemu kary. Orzeczona kara jest niewspółmierna do przewinienia, okoliczności w jakich czyn popełniono, następstw czynu, jego społecznej szkodliwości, a w szczególności do zakresu w jakim przewinienie naraziło godność oraz zaufanie do zawodu adwokata na naruszenie i podważenie.
Wbrew twierdzeniom obwinionego, delikt dyscyplinarny z art. § 30 ust. 2 kodeksu etyki adwokackiej nie jest w rozumieniu kodeksu karnego deliktem materialnym, czyli skutkowym, lecz formalnym. Kodeks etyki adwokackiej nie uzależnia popełnienia niniejszego deliktu od nastąpienia skutku w postaci dezorganizacji pracy Sądu bądź jakiegokolwiek innego skutku. Przewinienie dyscyplinarne zostaje popełnione z uwagi na sam fakt niedopełnienia ww. obowiązku. Negatywny skutek bądź jego brak ma natomiast wpływ na orzeczenie w zakresie rodzaju i wysokości kary.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie podziela stanowiska Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Gdańsku w zakresie uznania, że przewinienia z § 30 ust. 3 kodeksu etyki adwokackiej obwiniony dopuścił się ?w sposób lekceważący w stosunku do Sądu Rejonowego w S.?. ?Lekceważący stosunek do Sądu? jest pojęciem obcym zbiorowi zasad etyki adwokackiej i godności zawodu. Zgodnie z § 27 ust. 1. adwokat jest obowiązany zachować umiar i takt wobec sądu, urzędów i instytucji, przed którymi występuje. Zaś zgodnie z § 27 ust. 2. nawet w razie niewłaściwego zachowania osób biorących udział w postępowaniu sądowym adwokat powinien wykazać się opanowaniem i taktem. Zarzut lekceważącego stosunku do sądu jest bezpodstawny, stanowi przejaw niedozwolonego stosowania wykładni rozszerzającej. Odnośnie stosunku do sądów adwokat może odpowiadać jedynie za niezachowanie taktu i umiaru oraz za niedopełnienie konkretnego, unormowanego obowiązku, nie zaś za bliżej nieokreślone, nieusankcjonowane ?okazanie lekceważącego stosunku do sądu?.
Niewątpliwie jednak obwiniony dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego określonego w § 30 ust. 3 kodeksu etyki adwokackiej. Zgodnie z rzeczonym przepisem w razie wygaśnięcia pełnomocnictwa adwokat powinien bezzwłocznie zawiadomić o tym fakcie sąd lub organ, przed którymi występował. Obwiniony nie zawiadomił Sądu o fakcie wygaśnięcia upoważnienia do obrony.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny ważąc ciężar gatunkowy przewinienia, którego dopuścił się skarżący, jego skutek, społeczną szkodliwość w zakresie naruszenia godności i podważenia zaufania do zawodu adwokata, naruszenie interesów klienta oraz okoliczności popełnienia czynu stwierdził, że nie doszło do dezorganizacji pracy sądu, nie doszło do naruszenia godności i podważenia zaufania do zawodu adwokata, nie doszło również do naruszenia interesów klienta. Art. 81 ustawy prawo o adwokaturze normuje następujące rodzaje kar dyscyplinarnych: upomnienie; nagana; kara pieniężna; zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat; wydalenie z adwokatury.
Bezsporną okolicznością łagodzącą był fakt choroby skarżącego oraz przebywania na zwolnieniu lekarskim, co daje podstawy do uznania, że skarżący znajdował się w trudnej sytuacji życiowej. Choroba może niespodziewanie dotknąć każdego człowieka, w dowolnym momencie życia. Nie można pominąć faktu, że obwiniony poinformował Sąd o problemach zdrowotnych oraz złożył Sądowi zwolnienia lekarskie. O niemożności podejmowania czynności w sprawie, poinformował również XX oraz zaproponował ustanowienie substytuta, na co klient się nie zgodził. Obwiniony wówczas przeszedł operację kręgosłupa, miał problemy z poruszaniem się, co z oczywistych względów miało wpływ na ogólny stan fizyczny i psychiczny.
Na niekorzyść skarżącego wpływa fakt uprzedniej karalności dyscyplinarnej, lecz należy zwrócić uwagę, że przewinienie, za które został ukarany dotyczyło tego samego okresu choroby, w którym dopuścił się przewinienia dotyczącego niniejszej sprawy.
Ważąc wszystkie okoliczności sprawy, Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury doszedł do przekonania, że zasadniczo słusznym byłoby wymierzenie obwinionemu kary upomnienia, jednak z uwagi na fakt, że był on już karany dyscyplinarnie, należało orzec karę nagany. Zmienił zatem zaskarżone orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego w pkt. I w ten sposób, że w miejsce kary pieniężnej w wysokości 4600 zł wymierzył obwinionemu adw. XY karę nagany. W pozostałym zakresie zaskarżone orzeczenie utrzymał w mocy. W przedmiocie orzeczenia o kosztach, nie obciążył obwinionego kosztami postepowania przed Sądem II Instancji.
Hasła: naruszenie prawa, obwiniony, uzasadnienie, przewinienie dyscyplinarne.