Orzeczenie WSD z dnia 22 października 2022 r. (4)

Sygn. akt: WSD 125/21

 

 

ORZECZENIE

 

Dnia 22 października 2022 r.

 

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury

w składzie

 

Przewodniczący:  SWSD adw. Przemysław Piotrowski (spraw.)

Członkowie:         SWSD adw. Marcin Ajs

                            SWSD adw. Stefan Jacyno

          

przy udziale: Z-cy Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury 
adw. Marcina Komara

 

oraz  protokolanta: adw. Aleksandra Nobisa

 

w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. XY z odwołania obwinionego od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej
w Katowicach z dnia 21 lipca 2021 r., sygn. SD 26/20

 

na podstawie art. 95n pkt 1 Prawa o adwokaturze w zw. z art. 437 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 95l ust. 2 Prawa o adwokaturze oraz punktu 1 lit. c uchwały nr 23/2017 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 1 lipca 2017 r. w sprawie określenia wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego

orzeka:

1.     zmienia zaskarżone orzeczenie w punkcie 2 przyjmując, że czyn popełniony został w dacie od dnia 3 lipca 2020 roku do dnia 3 września 2020 roku i za to na podstawie art. 81 ust. 1 pkt 2 Prawa o adwokaturze wymierza obw. adw. XY karę nagany,

2.     uchyla punkt 3 zaskarżonego orzeczenia,

3.     zmienia zaskarżone orzeczenie w zakresie punktu 5, w ten sposób że koszty w kwocie 2.000,00 zł (słownie: dwa tysiące złotych) zasądza od obw. adw. XY na rzecz Izby Adwokackiej w Katowicach,

4.     utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie w pozostałym zakresie,

5.     zasądza od adw. XY na rzecz Izby Adwokackiej w Katowicach kwotę 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) tytułem kosztów postępowania przed Sądem II instancji.

 

 

 

 

 

Sygn. akt: WSD 125/21

 

UZASADNIENIE

 

Rzecznik Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach oskarżył adwokata XY o to, że:

1. w okresie od 3 kwietnia 2018 r. do 2 grudnia 2019 r. w M., wykonując zawód adwokata w Kancelarii Adwokackiej w M., ulica xxx, po udzieleniu mu przez X pełnomocnictwa w sprawie obniżenia alimentów na rzecz byłej żony, przyjęciu tej sprawy, dokumentów koniecznych do sporządzenia i wniesienia pozwu, stosownych opłat i zapewnieniu mocodawcy, iż podejmie działania w sprawie, nie wykonał czynności w celu załatwienia sprawy, to jest nie sporządził i nie wniósł do sądu pozwu
o obniżenie alimentów, działając tym samym na szkodę interesów klienta, które to działania podrywające zaufanie do zawodu adwokata, stanowi naruszenie zasad etyki i godności zawodu, a w szczególności zasady wykonywania czynności zawodowych z należytą starannością i sumiennością i działania w celu ochrony interesów klienta tj. o czyn opisany
w § 8 i § 6 w zw. z § 1 oraz § 49 i § 50 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z art. 80 ustawy - Prawo o adwokaturze;

2. w okresie od czerwca 2020 r. do chwili obecnej, wykonując zawód adwokata, nie udzielił Kierownikowi Skarg i Wniosków Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Katowicach wyjaśnień co stanowi naruszenie § 64 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z art. 80 ustawy - Prawo o adwokaturze.

 

Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach orzeczeniem z dnia 21 lipca 2022 r. uznał adw. XY za winnego popełnienia obu zarzucanych deliktów dyscyplinarnych. Za czyn opisany w punkcie 1. wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wymierzono obwinionemu karę zawieszenia w czynnościach zawodowych na okres 6 miesięcy. Za czyn opisany w punkcie 2. wniosku wymierzono obwinionemu karę zawieszenia w czynnościach zawodowych na okres 3 miesięcy. Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach orzekł karę łączną zawieszenia w czynnościach zawodowych na okres 6 miesięcy. Ponadto wymierzono wobec adw. XY zakaz wykonywania patronatu na okres 3 lat. Obwinionego obciążono kosztami postępowania dyscyplinarnego w kwocie 2.000,-zł.

Orzeczenia zostało zaskarżone przez adw. XY w całości. W odwołaniu podniesiono następujące zarzuty:

1. obrazy prawa materialnego:

- § 50 ZZEAiGZ poprzez błędne jego zastosowanie jako podstawy prawnej orzeczenia
o winie, w sytuacji gdy nawet sam zarzut nie zawiera opisanych znamion deliktu dyscyplinarnego;

- § 64 ZZEAiGZ poprzez błędną wykładnię wobec przyjęcia, iż obwiniony dopuścił sie deliktu określonego w tymże;

2. obrazy przepisów procedury, w sposób jaki ma istotne znaczenie dla treści orzeczenia:

a) art. 2 § 1 pkt 1 kpk i art. 2 § 2 poprzez jego niezastosowanie i brak dążenia do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego oraz prowadzenie postępowania w sposób nie dający możliwości realizacji prawdy materialnej; 

b) art. 5 § 1 kpk poprzez jego niezastosowanie i wpływu na orzeczoną karę innych postępowań dyscyplinarnych, bez ich sprecyzowania i z pominięciem niekaralności dyscyplinarnej obwinionego;

c) art. 6 kpk w zw. z art. 117 kpk i art. 367 § 1 kpk w zw. z art. 370 § 1 kpk i art. 374 kpk oraz art. 390 § 1 kpk poprzez przeprowadzenie rozprawy w dniu 21.07.2021 r. pod nieobecność obwinionego, uniemożliwienie obwinionemu złożenia wyjaśnień i wzięcia udziału
w postępowaniu, przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości pod nieobecność obwinionego;

d) art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i dokonanie ustaleń, że "zachowania obwinionego zmierzają do unikania odpowiedzialności dyscyplinarnej poprzez notoryczne przewlekanie toczących się przeciwko niemu postępowań (...) co zmierza do doprowadzenia ich do przedawnienia" oraz, że "kolejne skargi wpływające na obwinionego co do zarzutów mu stawianych są niemalże tożsame" pomimo braku przeprowadzenia jakichkolwiek dowodów potwierdzających powyższe okoliczności oraz błędną ocenę nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w M. z dnia 2.03.2021 r., które to orzeczenie nie miało związku z zarzutem;

e) art. 424 § 1 i § 2 kpk wobec sporządzenia uzasadnienia nie odpowiadającego wymaganiom formalnym i brak wskazania podstawy uznania, że Sąd Dyscyplinarny jest związany orzeczeniem powszechnego, w szczególności nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym;

3. błąd w ustaleniach faktycznych, stanowiących podstawę orzeczenia poprzez:

- przyjęcie jakoby w okresie "od 20 czerwca 2020 r. do chwili obecnej" obwiniony popełnił delikt dyscyplinarny opisany w punkcie 2. wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego pomimo treści dokumentów zgromadzonych w sprawie;

- przyjęcie, iż dwukrotne złożenie wniosku o odroczenie rozprawy stanowi działanie obstrukcyjne zmierzające do przewlekania postępowania pomimo braku dowodów;

- dowolne uznanie, iż obwiniony lekceważy swoje obowiązki wobec klientów

4. rażąca niewspółmierność orzeczonych kar jednostkowych i kary łącznej.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Odwołanie zawiera wnioski ewentualne:
o wymierzenie za czyn z pkt 1. łagodnej kary grzywny i zaniechanie orzekania zakazu patronatu oraz uniewinnienie obwinionego od popełnienia czynu z pkt 2. ewentualnie
o przyjęcie, że czyn z pkt 2. stanowi czyn mniejszej wagi i umorzenie postępowania w tym zakresie oraz zaniechanie obciążania obwinionego kosztami postępowania dyscyplinarnego.  

Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył co następuje:

Odnośnie czynu opisanego w punkcie 1. wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego zaskarżone orzeczenie zostało utrzymane w mocy. Odwołanie obwinionego w tym zakresie okazało się nieuzasadnione. Tutejszy Sąd podziela ocenę zgromadzonych dowodów
i wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia dotyczące tego zarzutu. Nie ma wątpliwości, że adw. XY przyjął zlecenie od X do reprezentowania go w sprawie sądowej o obniżenie alimentów i nie podjął w tej sprawie żadnych czynności. 

 

Natomiast odnośnie czynu opisanego w punkcie 2. wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego odwołanie obwinionemu okazało się częściowo uzasadnione. W tym zakresie zasadne okazały się zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych oraz wymierzenia obwinionemu rażąco surowej kary. Z tego względu Wyższy Sąd Dyscyplinarny zmodyfikował opis czynu uznając, że został on popełniony w okresie od dnia 3 lipca 2020r. do dnia 3 września 2020r. Wobec podniesionych zarzutów orzeczona przez Sąd
I instancji kara została złagodzona. Ostatecznie za ten czyn wymierzono adw. XY karę nagany.

W konsekwencji częściowej zmiany zaskarżonego orzeczenia konieczne stało się uchylenie orzeczonej wobec obwinionego kary łącznej.

Ponadto Wyższy Sąd Dyscyplinarny z urzędu zmodyfikował pkt 5 orzeczenia w zakresie kosztów postępowania dyscyplinarnego. W orzeczeniu Sądu I instancji nie wskazano na czyją rzecz zasądzono koszty postępowania. Zgodnie z zapisami ustawy Prawo
o adwokaturze koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi obwiniony ewentualnie Izba Adwokacka. Dlatego też w orzeczeniu konieczne było wskazanie Izby Adwokackiej
w Katowicach jako podmiotu, na rzecz którego zasądzono koszty postępowania dyscyplinarnego.

W tym miejscu należy odnieść się do poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu.

Nieuzasadnione okazały się zarzuty naruszenia przez Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej
w Katowicach prawa materialnego.

Można zgodzić się z obwinionym, że naruszenie § 50 ZZEAiGZ nie wynika wprost z opisu czynu zarzuconego w punkcie 1. wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Natomiast całokształt ujawnionych w trakcie postępowania dowodów wskazuje, iż w istocie adw. XY nie rozliczył sie ze swym mocodawcą z pobranych środków pieniężnych.  Tak więc w tym zakresie nie było podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia i przyjęta podstawa prawna jest prawidłowa.

Zarzut naruszenia § 64 ZZEAiGZ jest niezrozumiały. Zdanie drugie wskazanego zapisu wprost odnosi się do sytuacji, jaka zaistniała w niniejszej sprawie. Nie ma wątpliwości, że adwokat ma obowiązek udzielić stosownych wyjaśnień w przypadku żądania władz adwokatury. Obwiniony nie odpowiedział na pismo Kierownika Referatu Skarg i Wniosków ORA w Katowicach i w ten sposób popełnił delikt dyscyplinarny.

Skarżący podniósł szereg zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego, które okazały się nieuzasadnione.

Nie można zgodzić się z obwinionym, że Sąd I instancji prowadził postępowanie
z naruszeniem realizacji zasady prawdy materialnej. Oceniając zgromadzony materiał dowodowy trudno wskazać ewentualne czynności, jakie mogłyby być przeprowadzone
w niniejszej sprawie z urzędu. Tak więc nie mają podstaw stwierdzenia zawarte w odwołaniu, iż Sąd I instancji zaniechał inicjatywy dowodowej i nie wyjaśnił wszystkich okoliczności sprawy.

Również zarzuty naruszenia zasady domniemania niewinności oraz prawa do obrony należy uznać za bezzasadne.

Sąd I instancji powoływał się na inne toczące się przeciwko obwinionemu postępowania dyscyplinarne, jednak kwestia ta ma w niniejszej sprawie drugorzędne znaczenie. Być może wskazana okoliczność została zbyt mocno zaakcentowana w uzasadnieniu orzeczenia natomiast nie była to istotna podstawa wymiaru kary. 

Sąd I instancji precyzyjnie opisał przebieg postępowania i zachowanie obwinionego w jego trakcie. Adw. XY nie stawiał się na rozprawach z uwagi na problemy zdrowotne i wnosił o ich odroczenie. Obwiniony sam zobowiązał się do złożenia zaświadczenia lekarskiego dotyczącego nieobecności w Sądzie w dniu 19.01.2021r. i nie wywiązał się z tego obowiązku.

Z tych względów istniały podstawy do wskazania niewłaściwego zachowania adw. XY w trakcie postępowania dyscyplinarnego. Obwiniony dał wyraz niepoważnego traktowania Sądu I instancji, odraczając rozprawę bez złożenia do akt właściwego usprawiedliwienia.

Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Katowicach odroczył rozprawę w dniu 16.06.2021r. wobec prawidłowego usprawiedliwienia nieobecności przez obwinionego. Natomiast na rozprawie w dniu 21.07.2021r. obwiniony nie stawił się prawidłowo zawiadomiony
o terminie. Ostatecznie obwiniony nie złożył wyjaśnień przed Sądem i sam zrezygnował
z możliwości wzięcia aktywnego udziału w postępowaniu. W takiej sytuacji powoływanie się w odwołaniu na naruszenie art. 6 k.p.k. stanowi w swej istocie nadużycie prawa do obrony.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny uznał za bezzasadny również zarzut naruszenia swobodnej oceny dowodów. W tym zakresie obwiniony powołuje się na wskazaną przez Sąd
I instancji okoliczność innych toczących się postępowań dyscyplinarnych przeciwko obwinionemu. Wskazana kwestia nie ma jednak wpływu na treść orzeczenia. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że wina adw. XY jest oczywista i jak już wskazano wyżej, nie ma konieczności przeprowadzania innych dowodów.

Ponadto obwiniony podnosił, że uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie spełnia wymogów formalnych wynikających z art. 424 § 1 i § 2 k.p.k. Uzasadnienie rzeczywiście jest lakoniczne jednak Sąd I instancji wskazał wszystkie dowody istotne w sprawie, na których oparto orzeczenie i dokonał ich omówienia. Tak więc nie istnieją przesłanki do uznania, że ewentualne niedoskonałości uzasadnienia miały jakikolwiek wpływ na treść orzeczenia.

Obwiniony podniósł, że w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie wskazano podstawy prawnej związania Sądu I instancji orzeczeniem sądu cywilnego, a w szczególności nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy w M.  W tym miejscu należy przywołać art.
8 § 2 k.p.k. regulujący wskazaną kwestię. Sąd I instancji powinien wskazać ten przepis jednak okoliczność ta również nie ma wpływu na treść orzeczenia. Ponadto biorąc pod uwagę treść zeznań X zarzuty obwinionego dotyczące przedmiotowego nakazu zapłaty nie mają żadnych podstaw.

Jak już wskazano wyżej uzasadnione okazały się jedynie zarzuty obwinionego dotyczące punktu 2. orzeczenia. Wobec błędu w ustaleniach faktycznych konieczne stało się zmodyfikowanie opisu tego czynu. Ponadto orzeczona kara okazała się rażąco surowa. Wyższy Sąd Dyscyplinarny uznał, że w tym zakresie karą adekwatną do popełnionego deliktu dyscyplinarnego będzie kara nagany.

Natomiast zarzut wymierzenia rażąco surowej kary w punkcie 1. orzeczenia okazał się bezzasadny. Należy podnieść, że zachowanie obwinionego cechowało sie wysokim stopniem zawinienia. Słusznie więc Sąd I instancji wskazał, że adw. XY zlekceważył swojego klienta i pomimo przyjęcia sprawy nie podjął żadnych czynności. Taka postawa wymaga napiętnowania i wiąże się z koniecznością orzeczenia surowej kary. Tak więc wymierzona przez Sąd I instancji wobec adw. XY kara zawieszenia
w czynnościach zawodowych na okres 6 miesięcy nie może być uznana za rażąco surową.
Z tych względów Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie znalazł podstaw do zmiany punktu 1. orzeczenia.

 

O kosztach postępowania dyscyplinarnego orzeczono zgodnie z treścią art. 95l ust. 2 oraz na podstawie stosownej Uchwały NRA Nr 44/2015 z dnia 19.09.2015 r.

 

Wobec powyższego Wyższy Sąd Dyscyplinarny orzekł jak w sentencji orzeczenia.

 

 

Hasło: uzasadnienie, obwiniony, przewinienie dyscyplinarne, odpowiedzialność dyscyplinarna, tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych.