Orzeczenie WSD z dnia 17 listopada 2022 r.

Sygn. akt: WSD 98/22

ORZECZENIE

Dnia 17 listopada 2022 r.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury

w składzie

Przewodniczący:  SWSD adw. dr Wojciech Marchwicki

Członkowie:         SWSD adw. Marcin Ajs

                              SWSD adw. Piotr Zemła (spraw.)

przy udziale: Z-cy Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury 
adw. Diany Walczanow

oraz  protokolanta: adw. Agnieszki Anny Kacperskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2022 r. sprawy dyscyplinarnej adw. XY obwinionej o czyny z art. 80 Ustawy Prawo o Adwokaturze, z odwołania obwinionej od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej z dnia 6 maja 2022 r., sygn. SD 28/2020

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze

orzeka:

1.    uchyla zaskarżone orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej z dnia 6 maja 2022 r., sygn. SD 28/2020 w całości i na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze umarza postępowania w sprawie.

2.     kosztami postępowania dyscyplinarnego obciąża Krakowską Izbę Adwokacką.

WSD 98/22

Uzasadnienie orzeczenia z dn. 17 listopada 2022 r.

Orzeczeniem Sądu Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej z dn. 6 maja 2022 r. uznano obwinioną adw. XY winną dwóch czynów ? przewinień dyscyplinarnych, polegających na tym, że:

1)     w okresie od dnia 18 stycznia 2018 r. do dnia 23 stycznia 2019 r. w K., będąc pełnomocnikiem X, który dnia 18 stycznia 2018 r. wpłacił na rachunek bankowy adwokat 6.000 zł tytułem honorarium oraz udzielił adwokat pełnomocnictwa do zastępowania jako pokrzywdzonego w postępowaniu karnym ? nie podjęła czynności w postępowaniu przygotowawczym, w tym nie informowała o losach postępowania, tj. o czyn z art. 80 ustawy Prawo o Adwokaturze w zw. z §1 ust. 2, §6, §8 i § 49 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,

2)     w okresie od kwietnia 2018 r. do dnia 15 stycznia 2020 r. nie uregulowała należności czynszowych z tytułu najmu lokalu kancelarii, tj. o czyn z art. 80 ustawy Prawo o Adwokaturze w zw. z §1 ust. 3 i § 31 ust. 1 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.

Uznając obwinioną winną, Sąd I instancji wymierzył za czyn 1) karę zawieszenia w czynnościach zawodowych na okres 2 lat oraz dodatkowo orzekł wobec obwinionej zakaz wykonywania patronatu na 2 lata, za czyn 2) wymierzył obwinionej karę pieniężną w kwocie 3.000 (trzech tysięcy) zł, oraz obciążył obwinioną kosztami postępowania dyscyplinarnego.

Odwołanie od tego orzeczenia wywiodła obwiniona, zaskarżając orzeczenie w całości z jednej strony, z drugiej ? stawiając mu jedynie zarzut rażącej niewspółmierości kary. Z tak określonym zakresem zaskarżenia, obwiniona skorelowała wniosek o zmianę skarżonego orzeczenia poprzez orzeczenie w miejsce kary zawieszenia kary grzywny i orzeczenie łącznej kary grzywny, względnie obwiniona wniosła o złagodzenie kary zawieszenia w czynnościach zawodowych do minimalnego okresu ustawowego, ewentualnie zaś złożyła wniosek o wydanie przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego.

Na rozprawie odwoławczej Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury wniósł o  uchylenie orzeczenia do ponownego rozpoznania, z zaleceniem przeprowadzenia tego postępowania w taki sposób, by wydane orzeczenie mogło się ostać.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie obwinionej okazało się o tyle zasadne, o ile zainicjowało kontrolę odwoławczą wydanego przez Sąd I instancji orzeczenia i pozwoliło (wobec wystąpienia wady, o której mowa w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 95n Prawa o Adwokaturze [dalej: PoA]) na działanie Sądu odwoławczego z urzędu, w zakresie szerszym, niż wyznaczony postawionym orzeczeniu zarzutem odwoławczym w odwołaniu obwinionej. Sąd odwoławczy stwierdził bowiem, że Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Krakowskiej Izby Adwokackiej nie przysługiwało prawo do skargi zasadniczej (o powodach czego w dalszej części uzasadnienia), a wniesiony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego nie mógł zostać uznany za skargę uprawnionego oskarżyciela.

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów sporządzone zostało przez Rzecznika Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej 14 stycznia 2020 r. (k. 90, potwierdzenie otrzymania postanowienia przez obwinioną k. 91). Obwiniona nie była ani razu po sporządzeniu postanowienia wzywana przez Rzecznika na przesłuchanie w charakterze obwinionej. 28 lipca 2020 r. Rzecznik zamknął dochodzenie dyscyplinarne (k. 92), a 13 sierpnia 2020 r. sporządził wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (k. 96).

Analizując akta sprawy, dojść należy do wniosku, że w sprawie brak było skargi uprawnionego oskarżyciela (negatywna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 95n PoA). W tym miejscu przypomnieć należy, że dochodzenie dyscyplinarne jest obligatoryjnym elementem postępowania dyscyplinarnego (art. 95c PoA), a z zasady skargowości (art. 14 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95n PoA) bezspornie wynika, że z wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego ? inicjującego drugi etap postępowania, postępowanie przed sądem dyscyplinarnym ? może wystąpić jedynie uprawniony oskarżyciel. Nie ulega wątpliwości, że wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego rzecznik dyscyplinarny właściwej izby adwokackiej może złożyć jedynie przeciwko osobie, która prawidłowo nabyła status strony ? obwinionego ? na etapie dochodzenia dyscyplinarnego, wyłącznie w zakresie czynów, które rzecznik uzewnętrznił w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów, które to następnie zostało obwinionemu prawidłowo ogłoszone. W warunkach niniejszej sprawy prawidłowe ogłoszenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów nie miało miejsca.

Istotnie, art. 93b ust. 3 PoA przewiduje inną, konkurencyjną wobec tej opisanej w art. 313 § 1 k.p.k. w zw. z art. 95n PoA, procedurę ogłoszenia zarzutów, to jednak wskazać należy, że warunkiem sięgnięcia po ogłoszenie zastępcze (polegające na doręczeniu odpisu postanowienia o przedstawieniu zarzutów, zamiast ogłoszenia ich ustnie i przesłuchania obwinionego) jest uprzednie wezwanie adwokata, któremu zarzuty mają zostać ogłoszone, na przesłuchanie, a dopiero po stwierdzeniu jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa, możliwe jest doręczenie mu odpisu postanowienia korespondencyjnie. W sprawnie niniejszej Rzecznik nawet nie zechciał wezwać obwinionej na przesłuchanie, tylko od razu po sporządzeniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów wysłał je pocztą. Taki sposób ogłoszenia zarzutów nie znajduje uzasadnienia w świetle przepisów regulujących adwokackie postępowanie dyscyplinarne, a wniosek o wszczęcie postępowania wobec adwokata, który nie nabył statusu strony w dochodzeniu dyscyplinarnym musi uznany zostać za skargę pochodzącą od  nieuprawnionego oskarżyciela.

Złożony przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury wniosek o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania uwzględniony mógł zostać jedynie w części ? brak skargi uprawnionego oskarżyciela jest brakiem, którego nie sposób konwalidować w niniejszym postępowaniu, a stwierdzenie takiego stanu rzeczy zmusza Sąd (dowolnej instancji) do umorzenia postępowania. Jedynie na marginesie wskazać należy, że  -  zdaniem Sądu odwoławczego ? umorzenie takie nie tworzy sytuacji powagi rzeczy osądzonej, co ? jeżeli nie stwierdzone zostaną inne, negatywne przesłanki procesowe ? pozwala na złożenie kolejnej skargi o te same czyny, rzecz jasna wobec osoby, która status obwinionego nabędzie już na etapie dochodzenia dyscyplinarnego.

Na mocy art. 436 k.p.k. w zw. z art. 95n PoA stwierdzić należy, że ograniczenie rozpoznania odwołania do opisanego wyżej, a dostrzeżonego z urzędu naruszenia jest wystarczające do  wydania orzeczenia.

Wobec umorzenia postępowania, o kosztach orzeczono na mocy art. 95n pkt 1 PoA, obciążając nimi właściwą Izbę Adwokacką.

Hasło: uzasadnienie, obwiniony, koszty.