Orzeczenie WSD z dnia 12 października 2019 r.

w sprawie dyscyplinarnej obw. adw. X z odwołania obwinionego od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Opolu z dnia 31 lipca 2018 r., SD 4/2018,
na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 95n ustawy ? Prawo o adwokaturze
orzeka:
uchylić orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Opolu z dnia 31 lipca 2018 r. i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Adwokat X został obwiniony o to, że:
w okresie od dnia 13 października 2015 r. do dnia 3 listopada 2015 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 142/12 zawisłej przed Sądem Rejonowym w Lublińcu, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy, w ten sposób że nie skontaktował się z klientem celem poinformowania go o zapadłym wyroku z dnia 13 października 2015 r. oraz odebrania stanowiska w przedmiocie wniesienia apelacji, jak również nie złożył apelacji w ustawowo przewidzianym terminie, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
w okresie od dnia 13 października 2016 r. do dnia 3 listopada 2016 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 264/13 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy, w ten sposób, że nie skontaktował się z klientem celem poinformowania go o zapadłym wyroku z dnia 13 października 2016 r. oraz odebrania stanowiska w przedmiocie wniesienia apelacji, jak również nie złożył apelacji w ustawowo przewidzianym terminie, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
w okresie od dnia 30 listopada 2015 r. do dnia 12 maja 2016 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 272/13 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy w ten sposób, że nie uzupełnił braku formalnego złożonej apelacji, pomimo wezwania Sądu z dnia 30 listopada 2016 r., co skutkowało wydaniem postanowienia o odrzuceniu apelacji, które uprawomocniło się dnia 12 maja 2016 r., co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Sąd I instancji ustalił, że A.G. ustanowił adwokata X swoim pełnomocnikiem w sprawie I C 142/12 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Lublińcu. Obwiniony zgłosił swój udział do sprawy, natomiast nie złożył wniosku o sporządzenie uzasadnienia na piśmie, który to wniosek złożył osobiście powód. Po doręczeniu wyroku wraz uzasadnieniem obwiniony nie wniósł apelacji. Obwiniony został również ustanowiony pełnomocnikiem A.G. w sprawie I C 264/13 prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie i jako pełnomocnik nie złożył wniosku o sporządzenie uzasadnienia zapadłego orzeczenia, a także nie wniósł apelacji. Wreszcie, A.G. ustanowił obwinianego swoim pełnomocnikiem w sprawie I C 272/13 przed Sądem Okręgowym w Częstochowie. W sprawie tej obwiniony nie złożył wniosku o sporządzenie na piśmie uzasadnienia zapadłego orzeczenia. Złożył apelację od wyroku ?wprost?, wezwany do uśnięcia braków tej apelacji, nie uzupełnił ich w całości.
Na jego wniosek przedłużono mu termin do złożenia odpisu pisma, do którego wzywał go Sąd, czego nie uczynił i ostatecznie apelacja została odrzucona.
W toku prowadzonego postępowania obwiniony nie stawił się w dniu 18 stycznia 2018 r. na terminie posiedzenia. Za pośrednictwem poczty mailowej wniósł o zmianę terminu przesłuchania, jednak jego nieobecność została uznana za nieusprawiedliwioną. Po wniosku Rzecznika Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Opolu o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, wezwany na posiedzenie w dniu 31 lipca 2018 r., obwiniony w formie wiadomości mailowej w dniu 31 lipca 2018 r. wniósł o odroczenie rozprawy z uwagi na stan zdrowia. Jak wynika z uzasadnienia sądu I instancji, przedłożył jednocześnie nieczytelną fotografię dokumentu ZUS, która uniemożliwiała identyfikację tego dokumentu.
Sąd I instancji zważył, iż zgodnie z treścią § 49 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu adwokat jest obowiązany czuwać nad przebiegiem sprawy i informować klienta o jej postępach i wyniku. Działanie obwinionego, który nie złożył w imieniu klienta wniosków o sporządzenie uzasadnienia zapadłych orzeczeń, nie zaskarżał tych orzeczeń stosownymi środkami zaskarżenia lub też nie uzupełniał braków formalnych środków zaskarżenia sąd I instancji uznał za stanowiące oczywiste naruszenie § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Ustalając powyższe, orzeczeniem z dnia 31 lipca 2018 r. sąd I instancji uznał obwinionego za winnego zarzucanych mu czynów polegających na tym, że:
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 142/12 przed Sądem Rejonowym w Lublińcu, nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 264/13 przed Sądem Okręgowym w Częstochowie nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 273/13, prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Przyjmując winę obwinionego, sąd orzekł wobec niego kary jednostkowe po 6 miesięcy zawieszenia w czynnościach zawodowych i karę łączną jednego roku zawieszenia w czynnościach zawodowych, zakaz wykonywania patronatu oraz obciążył obwinionego kosztami postępowania.
Z powyższym nie zgodził się obwiniony, który w terminie złożył odwołanie, zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości na korzyść obwinionego i zarzucając mu:
obrazę art. 117 § 2 k.p.k., a w konsekwencji naruszenie art. 6 k.p.k. i art. 6 ust. 3 lit. c Europejskiej Konwencji Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, poprzez przeprowadzenie w dniu 31 lipca 2018 r. rozprawy głównej i wydanie w dniu 31 lipca 2018 r. wyroku pod nieobecność obwinionego, pomimo tego, że obwiniony zarówno drogą telefoniczną, jak i również elektroniczną, w dniu 31 lipca 2018 r., w sposób prawidłowy usprawiedliwił należycie swoje niestawiennictwo, co w konsekwencji stanowiło naruszenie jego prawa do obrony,
rażące naruszenie art. 6 k.p.k. i art. 6 ust. 3 lit. c Europejskiej Konwencji Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez naruszenie konstytucyjnego prawa obwinionego do obrony, a polegające na powiadomieniu obwinionego o terminie rozprawy bez zachowania 7-dniowego terminu, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a polegający na ustaleniu, iż delikt dyscyplinarny został popełniony, opierając się tylko i wyłącznie na twierdzeniach A.G.,
udział w rozprawie osoby nieupoważnionej (inny skład osobowy widniał na zarządzeniu Przewodniczącego).
Zarzucając powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Dyscyplinarnemu Izby Adwokackiej w Opolu do ponownego rozpoznania, jednocześnie składając wnioski dowodowe o przeprowadzenie dowodu z zaświadczenia lekarskiego lekarza sądowego dr A.N. na okoliczność stwierdzenia, że ze względu na stan zdrowia w dniu 31 lipca 2018 r. nie mógł uczestniczyć w rozprawie dyscyplinarnej, dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadków.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Odwołanie obwinionego podległo uwzględnieniu, zaś zaskarżone orzeczenie należało uchylić i to nie tylko z przyczyn wskazanych w przedmiotowym odwołaniu.
W pierwszej kolejności pochylić należy się nad kwestią zarzutu naruszenia art. 6 k.p.k. i kwestii należytego zawiadomienia obwinionego o terminie rozprawy.
Bezsprzecznie obwiniony winien być zawiadomiony o terminie rozprawy z zachowaniem 7-dniowego terminu. Powyższa regulacja w sposób oczywisty ma zapewnić obwinionemu należyte przygotowanie do obrony. W niniejszej spawie obwinionemu zawiadomienie o terminie rozprawy doręczone zostało w dniu 28 lipca 2018 r. (piątek), zaś rozprawa odbywała się w dniu 31 lipca 2018 r. ? poniedziałek. Co więcej, analiza zwrotnego poświadczenia odbioru nie wykazuje, aby wezwanie to było awizowane i aby obwiniony w jakikolwiek sposób wpływał na datę jego odbioru. Już sama ta okoliczność winna skutkować rozważaniem zasadności zarzutu naruszenia prawa do obrony.
W niniejszej sprawie zachodziła jednak dalej idącą okoliczność związana z usprawiedliwioną nieobecnością obwinionego na terminie rozprawy w dniu 31 lipca 2018 r. Obwiniony istotnie po otrzymaniu zawiadomienia o terminie rozprawy drogą mailową wniósł o usprawiedliwienie nieobecności.
Z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wynika, że wniosek o odroczenie rozprawy zawiera nieczytelną fotografię dokumentu ZUS. Okoliczności tej w żaden sposób nie można zweryfikować, albowiem w aktach sprawy nie ma ani wydruku wspomnianej wiadomości mailowej, ani też nieczytelnej fotografii dokumentu ZUS. Biorąc pod uwagę fakt, że obwiniony wstępnie zasygnalizował niemożność stawiennictwa na rozprawie, nie został dochowany 7-dniowy termin zawiadomienia tego posiedzenia, wniosek obwinionego o odroczenie rozprawy należało uwzględnić. Okoliczności te dodatkowo uzasadnia fakt, że obwiniony do swojego odwołania dołączył zaświadczenie lekarza sądowego. Z zaświadczenia tego wynika niezdolność obwinionego do stawiennictwa w sądzie począwszy od dnia 27 lipca 2018 r.
W czasie zatem kiedy rozpoczynała się choroba obwinionego nie wiedział nawet o wyznaczonym terminie posiedzenia, które wyznaczone było na dzień 31 lipca 2018 r. Już z samych tych powodów uznać należało, że istotnie doszło do naruszenia prawa do obrony obwinionego i zaskarżone orzeczenie nie mogło się ostać.
Zaskarżony wyrok jednak dotknięty jest kolejnym uchybieniem, o którym nie wspomniano w odwołaniu od zaskarżonego orzeczenia, a które nie umknęło uwadze Wyższego Sądu Dyscyplinarnego. Otóż Rzecznik Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Opolu, we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec obwinionego skonstruował wobec niego zarzuty jak poniżej:
w okresie od dnia 13 października 2015 r. do dnia 3 listopada 2015 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 142/12 zawisłej przed Sądem Rejonowym w Lublińcu, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy w ten sposób, że nie skontaktował się z klientem celem poinformowania go o zapadłym wyroku z dnia 13 października 2015 r. oraz odebrania stanowiska w przedmiocie wniesienia apelacji, jak również nie złożył apelacji w ustawowo przewidzianym terminie, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
w okresie od 13 października 2016 r. do 3 listopada 2016 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 264/13 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy w ten sposób, że nie skontaktował się z klientem celem poinformowania go o zapadłym wyroku z dnia 13 października 2016 r. oraz odebrania stanowiska w przedmiocie wniesienia apelacji, jak również nie złożył apelacji w ustawowo przewidzianym terminie, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
w okresie od 30 listopada 2015 r. do 12 maja 2016 r. w Brzegu, pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru powoda A.G., w sprawie I C 272/13 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad biegiem tej sprawy w ten sposób, że nie uzupełnił braku formalnego złożonej apelacji, pomimo wezwania Sądu z dnia 30 listopada 2016 r., co skutkowało wydaniem postanowienia o odrzuceniu apelacji, które uprawomocniło się dnia 12 maja 2016 r., co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Tak skonstruowane zarzuty są czytelne, zawierają ramy czasowe tych zarzutów, a także wskazują, na czym polegałoby konkretnie przewinienie zarzucane obwinionemu. Tymczasem Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Opolu w zaskarżonym orzeczeniu określa zarzuty wobec obwinionego w sposób następujący:
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 142/12 przed Sądem Rejonowym w Lublińcu, nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 264/13 przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu,
pełniąc obowiązki pełnomocnika z wyboru A.G. w sprawie I C 273/13, prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Częstochowie, nienależycie czuwał nad przebiegiem sprawy, co stanowi delikt dyscyplinarny polegający na naruszeniu art. 80 ustawy ? Prawo o adwokaturze w zw. z § 49 i § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Nie sposób nie zauważyć, że taka konstrukcja opisu czynów, za popełnienie których winę przypisano obwinionemu, nie może się ostać. Opis ten nie zawiera zakresu czasowego popełnionego czynu, jak również nie wskazuje, na czym polega delikt dyscyplinarny, za który został uznany winnym obwiniony. Niezrozumiałe dla Wyższego Sądu Dyscyplinarnego są przyczyny, dla których sąd orzekający tak zmodyfikował zarzuty, że w konsekwencji orzeczenie nie może się ostać.
Z przyczyn wskazanych powyżej zaskarżone orzeczenie musiało ulec uchyleniu. W postępowaniu odwoławczym dopuszczono dowody niezbędne do jego przeprowadzenia, zaś pozostałe oddalono, jako że o ich przeprowadzeniu zadecydować winien sąd przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Niezależnie od kwestii zapewniania gwarancji procesowych obwinionemu sąd w sposób prawidłowy skonstruuje opis czynów opisanego obwinionemu ? w zależności od wyników przeprowadzonego postępowania.