Orzeczenie WSD z dnia 16 września 2021 r.

Sygn. akt: WSD 54/21

POSTANOWIENIE

Dnia 16 września 2021 r. 

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury

w sprawie dyscyplinarnej adw. X z zażalenia obwinionego na postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w X z dnia 2 marca 2021 r., sygn. SD 1/21

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 95 n Ustawy Prawo o Adwokaturze       

postanawia:

zmienia postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej 
w X z dnia 2 marca 2021 r., sygn. SD 1/21 w ten sposób, iż na podstawie art. 95 j § 3 i 4 Ustawy Prawo o Adwokaturze uchyla tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych adw. X. 

WSD 54/21

UZASADNIENIE

Rzecznik Dyscyplinarny X Izby Adwokackiej w X przedstawił adw. X zarzut popełnienia deliktów dyscyplinarnych z art. 80 Prawa o adwokaturze w zw. z § 1 ust. 2 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w zw. z art. 296 § 1,2,3 k.k., i art. 278 § 1 k.k., w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegających na tym, że:

w okresie od 14 do 15 maja 2015 r. w X, działając wspólnie i w porozumieniu z X - ówczesnym dyrektorem finansowym w X sp. z o.o. z siedzibą w X, X, zajmującą wówczas stanowisko księgowej we wskazanej spółce, którzy nadużyli udzielonych im uprawnień z racji zajmowania  się sprawami majątkowym w X sp. z o.o., a także X, X, X oraz innymi nieustalonymi osobami, w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim zalogowaniu się do systemu bankowości internetowej Banku X  w X  S.A. za pomocą generatorów  kodów - tokenów o numerach (…) oraz (…), do korzystania z których upoważnieni  byli wyłącznie X oraz X, a następnie wydaniu dyspozycji przelewów środków finansowych na rachunki prowadzone dla X przez: Bank X SA o numerze (…), Bank  X SA o numerze: (…), Bank X SA o numerze: (…), X Bank SA o numerze (…), Bank X SA o numerze (…) oraz X Bank SA o numerze (…), zamieszczając jednocześnie nieprawdziwe informacje wskazujące na to, iż płatności dotyczą umowy zawartej w dniu 10 kwietnia 2015 roku przed notariuszem X Rep (…) oraz FV  (…), zabrał w celu przywłaszczenia z kont X sp. z o.o. o numerach: (…) oraz (…) łączną kwotę w wysokości (…) zł.

I tak:

1. W dniu 14 maja 2015 roku z rachunku bankowego  o numerze (…)  dokonał przelewu kwoty (…)  zł na rachunek bankowy o numerze (…)  z którego następnie X dokonał wypłaty środków finansowych w wysokości (…) zł oraz przelewu kwoty (…) zł na rachunek należący do X w X,
2. W dniu 14 maja 2015 roku z rachunku bankowego o numerze (…)  dokonał przelewu kwoty (…) zł na rachunek bankowy o numerze (…) ,
3. W dniu 14 maja 2015 roku z rachunku bankowego  o numerze (…)  dokonał przelewu kwoty (…) zł na rachunek bankowy o numerze (…)  zł na rachunek bankowy o numerze (…), X usiłował dokonać rozdysponowania sumy (…) zł poprzez dokonanie przelewu na rachunek należący do X w X, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na interwencję Banku,
4. W dniu 15 maja 2015 roku z rachunku bankowego  o numerze (…)  dokonał przelewu kwoty (…)  zł na rachunek bankowy o numerze (…)  którego następnie X dokonał wypłaty sumy (…)   zł,
5. W dniu 15 maja 2015 roku z rachunku bankowego (…)  dokonał przelewu kwoty (…) zł na rachunek  bankowy (…), skąd następnie X dokonał wypłaty sumy (…) zł,
6. W dniu 15 maja 2015 roku z rachunku bankowego o numerze (…)  dokonał przelewu kwoty (…) zł na rachunek bankowy o numerze (…)  skąd następnie X dokonał dwóch wypłaty pieniędzy na łączną sumę (…) zł oraz usiłował dokonać przelewu kwoty (…) zł na rachunek należący do X w X, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na interwencję Banku, w wyniku czego nadużył udzielonych mu uprawnień i wyrządził szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w mieniu X sp. z o.o. z siedzibą w X.

W dniu 28.11.2018 r. Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w X w sprawie sygn. akt SD 20/18 postanowił podstawie art. 95 j. ustawy Prawo o adwokaturze, tymczasowo zawiesić w czynnościach zawodowych adwokata X.

Prokuratura Okręgowa w X, Wydział III do Spraw Przestępczości Gospodarczej prowadziła wówczas przeciwko adwokatowi X postępowanie przygotowawcze w związku z zarzucanymi mu czynami z art. 296 § 1, 2 

i 3 k.k. i art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., w zw. z art. 12 k.k. (sygnatura akt: (…)) z zarzutami jak powyżej.

Postanowieniem z dnia 16 maja 2018 r. Prokurator zastosował wobec adwokata X środki zapobiegawcze w postaci dozoru policji, zobowiązując go do stawiennictwa w Komisariacie Policji X jeden raz na dwa tygodnie w czwartki, zakazu opuszczania kraju połączonego z zakazem wydania paszportu, poręczenia majątkowego w kwocie (…),-zł, zakreślając termin złożenia przedmiotu poręczenia do depozytu sądowego w całości w terminie 7 dni, tj. do dnia 23 maja 2018 r., zakazu kontaktowania się osobiście oraz telefonicznie z pozostałymi podejrzanymi, tj.: X, X, X, X oraz X oraz zakazu wykonywania zawodu adwokata.

Na powyższe postanowienie adwokat X złożył zażalenie.

Sąd Rejonowy X, VIII Wydział Karny, po rozpoznaniu zażalenia, prawomocnym postanowieniem z dnia 24 września 2018 r. (sygnatura akt: (…)) zmienił zaskarżone postanowienie i uchylił środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju połączonego z zakazem wydania paszportu (punkt 1) oraz w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie precyzując, że środek określony w punkcie 5 postanowienia (zakaz wykonywania zawodu adwokata) to faktyczne zawieszenie podejrzanego na czas trwania postępowania karnego w wykonywaniu zawodu adwokata (punkt 2).

Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w X, stosując tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych miał na względzie, iż:

„Zgodnie z przepisem art. 95j p.o.a adwokat lub aplikant adwokacki, przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne lub karne, może być tymczasowo zawieszony w czynnościach zawodowych przez sąd dyscyplinarny w szczególnie uzasadnionych okolicznościach sprawy.

Okoliczność, że przeciwko adwokatowi toczy się postępowanie  karne, a nawet to, że w postępowaniu tym orzeczono środek zapobiegawczy określony w art. 276 k.p.k. (zakaz wykonywania zawodu adwokata) samo przez się nie stanowi podstawy do zawieszenia go w czynnościach zawodowych. Konieczne jest jeszcze ustalenie, że zarzucony czyn jest bądź naruszeniem obowiązków adwokata, bądź poniża godność zawodu. Tymczasowe zawieszenie w wykonywaniu czynności zawodowych członka adwokatury uzasadnione jest szczególnymi okolicznościami sprawy tylko wtedy, gdy jego postępowanie daje podstawę do jednoznacznie ujemnej i surowej oceny jego postawy etvczno-moralnej w świetle zasad postępowania obowiązujących adwokata. Przedstawione obwinionemu w postępowaniu karnym zarzuty powinny wskazywać (czego nie sposób oczywiście interpretować w kategoriach przesądzenia ewentualnej odpowiedzialności karnej, w szczególności biorąc pod uwagę sposób gromadzenia dowodów w sprawie karnej obwinionego) na możliwość dopuszczenia się przez niego czynów, które w płaszczyźnie odpowiedzialności dyscyplinarnej, w wypadku ich potwierdzenia, stawiają pod fundamentalnym znakiem zapytania kwalifikacje etyczne obwinionego do dalszego wykonywania zawodu adwokata ( por. orzeczenie WSD z dnia 13 grudnia 2014 r., WSD 15/14).

Zgodnie z paragrafem I punkt 2 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu, naruszeniem godności zawodu adwokackiego jest takie postępowanie adwokata, które mogłoby go poniżyć w opinii publicznej lub poderwać zaufanie do zawodu.

Należy wskazać, że oba postępowania - karne i dyscyplinarne - dotyczą umyślnych zachowań polegających na udziale w podejmowaniu czynności zmierzających do przywłaszczenia mienia znacznej wartości. Z tego punktu widzenia zachowania te - ze względu na wagę i charakter - należy ocenić jako zachowania stanowiące drastyczne naruszenie godności zawodu adwokackiego (w aspekcie poderwania zaufania do zawodu), której adwokat zobowiązany jest strzec (paragraf 1 punkt 3 Kodeksu), co wyklucza możliwość przyzwolenia na wykonywanie czynności zawodowych przez adwokata, któremu zarzuca się tak czyn”.

Akt oskarżenia przeciwko oskarżonemu a obwinionemu w postępowaniu dyscyplinarnym adw. X, został wniesiony do Sądu Okręgowego w X w końcu 2019 roku z zarzutami, jak w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów. 

Na pierwszej rozprawie w dniu 2.02.2021 roku Sąd Okręgowy w X (sygn. akt III K 567/19/4/17) uchylił wobec oskarżonego adw. X stosowany wobec niego środek w postaci zakazu wykonywania zawodu adwokata – tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych adwokata.

Mając m.in. powyższe na względzie, obwiniony złożył do Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w X wniosek o uchylenie stosowanego wobec niego środka w postaci tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych.

Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w X, postanowieniem z dnia 2.03.2021 roku nie przychylił się do wniosku obwinionego i odmówił uchylenia stosowanego środka w przedmiocie tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych.

Na powyższe postanowienie obwiniony adw. X złożył zażalenie do Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury, uzupełnione w toku postępowania odwoławczego, bardzo obszerną argumentacją faktyczną i prawną.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury po rozpoznaniu zażalenia na postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w X z dnia 2.03.2021 roku, na posiedzeniu w dniu 16.09.2021 roku, postanowieniem zmienił zaskarżone postanowienie i uchylił zastosowany wobec adw. X środek w postaci tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych zastosowany w dniu 28.11.2018 r. przez Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w X (sygn. akt SD 20/18).

Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury uznał za zasadne argumenty przedstawione przez obwinionego, przemawiające przeciwko dalszemu kontynuowaniu tymczasowego zawieszenia. O ile zastosowanie zawieszenia w czynnościach zawodowych na etapie postępowania przygotowawczego, czego konsekwencją było wszczęcie dochodzenia dyscyplinarnego było zasadne, to obecnie Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw zarówno faktycznych, jak i merytorycznych do dalszego utrzymywania tego środka.

Sąd zważył, co następuje:

1. Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury nie oponował wobec wnioskowi obwinionego, jak i samemu zażaleniu.
2. Sąd wziął pod uwagę fakt, iż akt oskarżenia został skonstruowany praktycznie jedynie na wyjaśnieniach skruszonego przestępcy osk. X, który był głównym sprawcą popełnienia czynu przestępczego; pieniądze były przelewane na jego rachunki bankowe, które następnie wypłacał i miał przekazać adwokatowi X, co nie zostało udowodnione.
3. Podejrzany X, cierpiący in tempore criminis na schizofrenię paranoidalną o ostrym przebiegu, podał w toku śledztwa łącznie 8 wersji przebiegu wydarzeń, w których swobodnie zmieniał lokalizacje, osoby, konteksty. W szczególności w niektórych wersjach podaje, że pieniądze od niego odbierał obwiniony, a w innych wersjach wskazywał inne osoby.

W zażaleniu z dnia 21 marca 2021 r. na Postanowienie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w X z dnia 2 marca 2021 r. w przedmiocie zawieszenia w prawie wykonywania zawodu, obwiniony sygnalizował, że Sąd Okręgowy w X rozpoznający jego sprawę, dopuścił dowód z opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów z ewentualnym udziałem psychologa na okoliczność:

„czy oskarżony X w związku z choroba psychiczną (z uwzględnieniem ewentualnego oddziaływania przyjmowanych leków), lub innym zakłóceniem czynności psychicznych, jest zdolny do udziału w postępowaniu karnym w charakterze oskarżonego".

4. Na dzień 8 kwietnia 2021 roku oraz 22 kwietnia 2021 roku Sąd Okręgowy wyznaczył dwa posiedzenia rozprawy głównej, które w związku z koniecznością przeprowadzenia opinii zostały zniesione. Ponadto Dom Pomocy Społecznej w X, gdzie przebywa X poinformował uprzednio, że jego stan zdrowia jest przeciwskazaniem do wzięcia przezeń udziału w rozprawie w dniu 22 kwietnia 2021 r. 

Dowód:

Pismo Domu Pomocy w X z dnia 16.04.2021 r. wraz z opinią psychologiczną.

5. W dniu 10 maja 2021 r.do Sądu Okręgowego w X wpłynęła opinia psychiatryczna sporządzona przezdwóchlekarzypsychiatrów: lek.Xorazlek.X,którazostałauzupełnionawdniu31maja2021r.

Dowód:

Opinia psychiatrycznazdnia10.05.2021oraz31.05.2021r.

6. Wnioskibiegłychpsychiatrówzawartewww.opiniisąnastępujące:

„ I. U X rozpoznajemy przewlekłą chorobę psychiczną schizofrenięparanoidalną.

2.Waktualnymstaniezdrowianiemożebraćudziałuwpostępowaniukarnym.Niejestw stanie prowadzić obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Z uwagi na częste nawrotychorobyuważamy,że stanzdrowia nie ulegnie na tylepoprawie, że będziemógłkiedykolwiekstawiaćsięnarozprawie."

7. W związku z powyższym rozpoznający sprawę Sąd Okręgowy w X zdecydował o odstąpieniu od przesłuchania X, który nie jest w stanie złożyć wyjaśnień i wyznaczył termin posiedzenia rozprawy głównej na dzień 17 września 2021 r.
8. Sąd miał na względzie przekonanie obwinionego adw. X, że dalsze stasowanie tymczasowego zawieszenie w wykonywaniu zawodu adwokata nie tylko stoi w sprzeczności z istotą pojęcia środka „tymczasowego", ale stanowi w istocie wymierzenie mu kary bez udowodnienia winy, co narusza zarówno standardy ochrony obywatela przewidziane w Konstytucji RP, ale również w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i narusza zasadę domniemania niewinności.
9. Sąd wziął również pod uwagę, iż adw. X od ponad 3 lat nie  prowadzi swojej kancelarii adwokackiej. Ma to niewątpliwy wpływ na sytuację majątkową jego rodziny. Jego żona zmuszona była zatrudnić się jako radca prawny na etacie w Instytucie Logistyki i Magazynowania i obecnie nie prowadzi działalności gospodarczej, co czyni pozbawia możliwości zarobkowania przez obwinionego.

Dowód:

Zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 09.09.2021 roku r.pr. X

10. Sąd podzielił pogląd skarżącego, iż izbowy Sąd Dyscyplinarny stosując w dalszym ciągu środek w postaci tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych, winien w konkretnej sytuacji procesowej, dokonać pełnej i wszechstronnej analizy dowodów, w szczególności zebranych w postępowaniu karnym. Takiej analizy zabrakło w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w X, który ograniczył się w istocie do zbadania sytuacji rodzinnej i finansowej obwinionego.

Mając powyższe na względzie Sąd orzekł, jak w petitum postanowienia.